"Hij is ook een poëet", zei Heinrich Heine over Chopins werk. Chopin vertelt stemmingen en evoceert gevoelens, zonder een te strikt verhaal te vertellen. Zijn boodschap verkrijgt haar kracht door de interpretatie, door het eigen verhaal dat door de verteller verteld wordt. Met enkel techniek raakt je maar net de oppervlakte van wat deze werken te bieden hebben. Chopin opnemen is daarom geen sinecure.
Op deze nieuwe cd van Harmonia Mundi doet Stefan Vladar echter een zeer verdienstelijke poging. In 74 minuten pianomuziek bundelt hij in totaal 5 opussen van Chopin. Hij begint met 4 Ballades (op. 23, op. 38, op. 47 en op. 52). Hoewel ballades oorspronkelijk een literaire vorm waren, past Chopin ze hier (als eerste componist) in de muziek toe. Het concept blijft behouden: een episch dichtwerk dat in korte, scherpe trekken een romantisch voorval behandelt. Net zoals in de literatuur is bij Chopin de vorm van deze werken eerder vrij. Niet enkel de vorm maar ook de inhoud van deze ballades zijn geïnspireerd op de literatuur. De verhalen achter deze werken zijn van de Poolse schrijver Adam Mickiewicz. Het zou echter onrecht aan het genie van Chopin doen, om te zeggen dat zijn ballades zich daarom beperken tot louter programmamuziek. In deze werken speelt Chopin eerder met afwisselende en tegengestelde stemmingen dan dat hij vertellend wil optreden. Zijn verhalen zijn eerder associatief dan declaratief. Met zijn gevoelige en ronde pianospel weet Vladar deze stemmingen op te roepen en ze op een logische manier met elkaar te verbinden. Hier en daar een korte terughouding van het tempo of dan weer een energieke gedreven uitbarsting, al deze artistieke ingrepen laten Chopins muziek enkel maar meer spreken.
Na de prachtige vertolkingen van deze 4 Ballades is het de beurt aan het, zoals de titel wil laten uitschijnen, belangrijkste werk van deze cd, de Préludes op. 28. Dit zijn korte inleidende werkjes tot bijvoorbeeld een fuga, die dienen om een toonaard aan te kondigen en te bevestigen. Net zoals de ballades trekt ook hier Chopin deze vorm uit zijn normale context als voorspel op een groter werk en stelt hij een volledig opus samen met preludes in de 24 toonaarden. Aangezien het hier gaat om 24 kleinere werkjes (van 30 seconden tot 5 minuten), elk in een eigen toonaard en met een telkens verschillend karakter, is het veel moeilijker om er een voor de luisteraar duidelijke lijn over te spannen. Vladar slaagt daar echter wel in door weldoordacht gebruik te maken van de tijd die hij tussen de preludes laat. Sommige preludes lijken een kleinere interne episode af te sluiten en krijgen wat meer ademruimte, terwijl andere preludes aaneengesloten gespeeld worden als zouden het gewoon opeenvolgende gebeurtenissen of stemmingen binnen een hoofdstuk van een verhaal zijn.
Met deze opname laat Vladar zijn heldere en intrigerende persoonlijkheid schijnen op een paar van de meesterwerken van Chopins repertorium. Controversieel is zijn versie van deze romantische pareltjes niet, maar met zijn vertolking weet hij wel aan te spreken en aan te zetten tot luisteren, hetgeen maakt dat aan deze opname zeker niet al te licht voorbij gegaan mag worden.
Meer over Frédéric Chopin
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
