In een opsomming van componisten en tijdgenoten van Haydn of Mozart valt vroeg of laat de naam van Luigi Boccherini (1743-1805), een Toscaan uit Lucca die werk vond in Wenen en nadien in Madrid Madrid en een groot, zij het dan vrij onregelmatig uitgevoerd oeuvre aan strijkkwartetten- en kwintetten bij elkaar schreef. Boccherini werkte dus het grootste gedeelte van zijn carrière aan het Spaanse hof en het is dus niet ontoepasselijk dat het een Spaans label is dat deze zes strijkkwartetten opus 8 van onder het stof zou halen. Wat al vaak – soms met aangename verbazing – gezegd wordt over Boccherini, namelijk dat dit onbekende maar elegante, aantrekkelijke muziek is, geldt ook voor deze strijkkwartetten. Boccherini staat misschien wel bekend om die ene compositie, het menuet uit een strijkkwintet op.11/5 maar hij had veel meer in zijn mars dan dat. Heel wat recente opnames, onder meer bij ons van het Ensemble Explorations en cellist Roel Dieltiens tonen dat Boccherini gerust zijn plaats mag innemen tussen grote classicistische componisten als Haydn en Mozart
De oude instrumenten, authentieke bogen, darmsnaren en zo meer waarop gespeeld wordt, zorgen voor een klankbeeld dat grondig verschilt van de meer gepolijste klank van een modern strijkkwartet. Zelfs gelijkaardige uitvoeringen van klassieke kwartetten op darmsnaren behalen niet dezelfde korrelige, frappante klank die de muzikanten van het Artaria kwartet hier laten horen, onder meer in het vierde kwartet in g mineur. De stemming die gebruikt wordt verschilt ook op heel wat plaatsen van de moderne gelijkgetemperende stemming die men vandaag de dag gewoon is, wat vaak een licht valse indruk wekt voor moderne oren.
Boccherini's overwegend zonnige melodietjes, zoals in het eerste deel van het eerste kwartet moeten plaats ruimen voor meer dramatiek in de strijkkwartetten in mineurtoonaard (nummers twee en vier), die in deze uitvoering ook bijzonder goed overkomen. Er zit heel wat van de populaire Sturm und Drang beweging in sommige van deze kwartetten, met hun turbulente melodiewendingen en plotse afwisseling tussen majeur en mineur, zorgeloosheid en drama. De langzame tweede delen kunnen echter heel zwoel klinken in deze uitvoering, met een zwaar gespeelde eerste vioolpartij, aardig wat portamento tussen verschillende noten en uitgesproken, dik in de verf gezette bindingen.
Dit is een karaktervolle uitvoering die alle aspecten van deze zo gevarieerde en boeiende muziek laat horen. Van energieke delen als de finale van het derde kwartet tot formele of net erg melodieuze trage passages en onrustige mineurgedeeltes laat het Artaria strijkkwartet elk sterk contrasterend aspect van deze allerminst minderwaardige muziek horen. De ruwe kantjes worden niet van Boccherinis strijkkwartetten afgevijld maar dat is net de charme van een gedreven uitvoering op authentieke instrumenten als deze.
Meer over Luigi Boccherini
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
