De Zwitser Othmar Schoeck was een tijd- en stijlgenoot van zulke laat-romantische componisten als Richard Strauss en Hans Pfitzner. Al tijdens zijn leven werd zijn muziek als te weinig vooruitstrevend beschouwd en dat heeft ervoor gezorgd dat Schoecks werk, waaronder verschillende opera's, concerti en twee strijkkwartetten vandaag de dag nog slechts zelden wordt uitgevoerd. Schoeck bleef echter bovenal liedcomponist met meer dan vierhonderd composities in het genre. Deze 'Elegie' opus 36 uit 1923 was Schoecks eerste cyclus en vormt een verzameling van vierentwintig gedichten op tekst van Lenau en von Eichendorff met begeleiding van strijkers en houtblazers.
Schoecks begeleiding wordt uiterst spaarzaam gebruikt, vaak niet meer als een suggestie van waarover in de tekst gesproken wordt. In Lenaus gedicht 'Das Mondlicht' wordt de nachtelijke sfeer opgeroepen met slechts een handvol noten in fluit en klarinet en enkele goed gekozen tremolo's. Ondanks Schoecks reputatie als neoromanticus, blijkt deze cyclus qua samenklank vaak erg twintigste-eeuws aan te doen, met harmonieën die soms intiem met atonaliteit flirten. Lenau's 'Herbstklange', het twaalfde lied in de cyclus is dan weer een voorbeeld van Schoecks zin voor tonaliteit, melodie en lyriek. Het 'Waldlied' is een zeldzaam voorbeeld van een lied waarin een minder elegische toon wordt aangeslagen, als een nerveuze, energieke begeleiding de vlucht van een vogel door het gebladerte van het bos tijdens een onweer beschrijft.
Klein nadeel in de balans van de opname is dat bariton Klaus Mertens wat teveel over het ensemble heen zingt en zo de klank van deze liederen net iets te veel domineert. De rol van het Mutare ensemble wordt zo beperkt tot het louter spelen van begeleiding. Een piano is bijvoorbeeld maar op enkele momenten, en erg vanuit de verte hoorbaar, zoals in 'Das Mondlicht'. Maar verder is Klaus Mertens met zijn warme, soepele stem een plezier om te beluisteren. De tekst van deze gedichten komt perfect verstaanbaar naar voren. Het intieme karakter van deze elegie wordt nergens doorbroken. Met een laagte die erg precies klinkt en niet wazig en een vibrato die ten allen tijde perfect wordt gecontroleerd komt zijn lezing van deze vierentwintig gedichten erg verstaanbaar over, aangenaam om te beluisteren.
Liefhebbers van het romantische lied kunnen een herwaardering van Othmar Schoeck zeker appreciëren. Schoecks delicate instrumentatie maakt dat deze 'Elegie' een heel aparte, individuele klank meekrijgt en de uitvoering op deze cd is prachtig, met Klaus Mertens als ideale bariton.
Meer over Othmar Schoeck
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
