Naast hun traditionele recent opgenomen cd's brengt het lowbudget-label NAXOS ook geregeld historische opnames uit. Daaronder valt ook de reeks 'Great Pianists', die een aantal grote virtuozen uit de twintigste eeuw in de schijnwerpers zet. Deze nieuwe cd uit de reeks staat in het teken van de Duitser Walter Gieseking (1895-1956), die hierop naast de 'Variations Symphoniques' van César Franck de concerti van Robert Schumann en Edvard Grieg speelt.
Wat onmiddellijk in het oor springt is de gezien de ouderdom van de opnames – ze zijn gemaakt tussen 1932 en 1942 – verrassend heldere en evenwichtige klank van de orkesten. Uiteraard is er niet het digitale klankbeeld waaraan de hedendaagse luisteraar gewend is, maar de wollige onbestemdheid waarmee dit soort oude opnames al te vaak wordt geassocieerd blijft, afgezien van wat achtergrondgeruis, achterwege. Gieseking zelf speelt met een onmiskenbaar gemak en een, waar nodig, sierlijke kracht. Zo klinken de beide, opvallend gelijkaardige openingszinnen van de concerti bij hem niet als een rij brutale akkoorden maar als één lyrische zin vol richting en spanning waaruit de volgende thema's op natuurlijke wijze voortvloeien. Bij Schumann gaat de muziek daar meer een ingetogen en zangerige kant op, met een aandoenlijke en door zowel orkest als pianist perfect getypeerde eenvoud. In Griegs concerto creëren de syncopes van het orkest dan weer een onafwendbare stuwing, waarboven de piano virtuoos zijn weg zoekt. De parelende helderheid die Gieseking in die virtuositeit weet te bewaren combineert hij met een poëtische zeggingskracht die zowel past bij het gracieuze en zangerige middendeel van Schumann als bij het meer ingetogen en langoureuze van Griegs 'Adagio'. In de razende slotdelen haalt de virtuositeit weer de bovenhand, maar binnen de onophoudelijke orkestrale stuwing houdt Gieseking steevast de nodige kalmte en controle in zijn spel om de muziek telkens naar een indrukwekkende climax te voeren. Die kalmte en controle kenmerken ook de gebalde uitvoering die hij samen met het London Philharmonic Orchestra en dirigent Henry Wood geeft van César Francks 'Variations Symphoniques'. Eén van de interessantste aspecten aan deze variaties is ongetwijfeld de harmonische schrijfwijze, waarin chromatiek en verrassende verbindingen overheersen. In de vrije variatievorm van het werk zijn er drie grote blokken te onderscheiden, met een ratelend en complex derde deel als climax.
Deze cd biedt een boeiende kennismaking met een van de grote pianisten van de vorige eeuw. Voor wie zich niet laat afschrikken door het oude klankbeeld, is dit een prachtige pianocd.
Meer over V/C
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
