Wie enkele jaren geleden in gezelschap het woord trance liet vallen, kon er donder op zeggen dat het gesprek eerder vroeg dan laat zou gaan over Tiësto en een hele roedel andere Nederlandse dj’s. Nu de hype al een tijdje overgewaaid is, kan het begrip terug naar waar het vandaan kwam.
Trance-opwekkend doet het tegenwoordig weer goed: van de Afrikaanse groove van Konono No. 1 tot allerlei elektronisch psychedelica en klassieke repetitieven. Uiteraard is muziek die het tijd- en realiteitsbesef uitschakelt geen uitvinding van de laatste decennia. Dansmuziek van culturen uit verschillende continenten of meditatieve muziek als het herhalende gregoriaans leveren al eeuwen datgene waar de door technologie en rationaliteit beheerste Westerse maatschappij soms zo krampachtig naar op zoek is.
De link met de volksmuziek is dan ook prominent aanwezig wanneer op 15 november KRAAK en Vooruit samen Eastern Daze organiseren: een festival rond geestverruimende sferen en klanken dat uiteen valt in twee delen.
Namiddag: van drones en blokfluiten
Norberto Lobo
Nog verser is het werk van Razen waarvan de dag van het festival de derde release op KRAAK uitkomt. Was de groep aanvankelijk een trio, tegenwoordig vechten Brecht Ameel en Kim Delcour het onder hun tweetjes uit, weliswaar hier en daar aangevuld met een gastmuzikant. Zo zijn op het te verschijnen ‘Remote Hologram’ ook Paul Garriau (op hurdy gurdy) en David Poltrock (die de bewerking van de ondes martenot voor zijn rekening nam) te horen, naast de klanken van kerkorgels, bombus, santoor en diverse blokfluiten.
Met deze bezetting dwalen Ameel en Delcour opnieuw door de middeleeuwse krochten van de muziek. Echter niet zonder die hier en daar een stevige elektronische duw te geven, zoals ze zich eerder niet vies toonden van uitstapjes richting het Midden- en het Verre Oosten. Eenzijdigheid is dus nog steeds niet de beste kant van Delcour en Ameel, waarmee ze meteen laten horen dat folk niet noodzakelijk en uitsluitend muziek van het verleden hoeft te zijn.
Voor een stevigere portie trance zorgt het Franse trio Toad. Dat staat net als Razen met een been in de folk met Yann Gourdon (hurdy gurdy) Pierre-Vincent Fortunier (cornemuse, viool) Guilhem Lacroux (gitaar, lap steel). De heren kijken, afgaande op hun op het web beschikbare werk, niet op een graadje meer of minder op de thermostaat en stuwen het tollende geluid qua decibels aardig in het rood.
Avond: van Chicago tot Marokko
Het tweede deel van Eastern Daze speelt zich af in de Balzaal en kan bezocht worden met een ticket voor alle concerten van het festival, of met een eentje voor alleen de avondconcerten. Voor die avondconcerten zoekt het festival het wat verder, zowel geografisch als wat betreft de muzikale achtergronden.
Ook uit de VS komt het ondertussen legendarische Pelt dat raga’s, drones en folkinvloeden mengt tot een bedwelmende mix. Sinds het vertrek van gitarist Jack Rose (die enkele jaren later overleed) bestaat de band uit Mikkel Dimmick, Nathan Bowles, Patrick Best en oprichter Mike Gangloff die eerder dit jaar nog met een eigen project op jet Kraak Festival stond. Door in de multi-instrumentale mix van de groep ook traditionele instrumenten uit diverse tradities te betrekken, ontstaat een cultuuroverstijgende trance waarin tribale ritmes en noise vervloeien, alsof het nooit anders is geweest.
Waar alle andere bands flirten met volksmuziek, al was het maar door het gebruik van specifieke instrumenten, staan die traditionele klanken in al hun authenticiteit centraal bij de Master Musicians of Jajouka. Afkomstig uit een bergdorpje in Marokko raakte deze groep bekend nadat Brian Jones voor hun geluid viel en met hen een album opnam dat twee jaar na de dood van de Rolling Stones-gitarist uitkwam. Sindsdien speelden de muzikanten samen met onder meer Elliott Sharp, Talvin Singh, Ornette Coleman, Page & Plant en recent nog met Bill Laswell.
Dat belet de groep niet om in originele bezetting nog steeds te zweren bij traditionele Berber-soefi-trance met repetitieve melodieën van de blazers (de hobo-achtige rhaita en fluitachtige lira) begeleid door polyritmische percussie. In vol ornaat is de groep momenteel veertien man sterk, maar om de kosten van het toeren te drukken wordt die voor buitenlandse concerten gereduceerd tot een tiental muzikanten. Maar ook in die beperkte bezetting blijft het doordringende en tollende geluid van de band bewaard. Gent staat dus hoe dan ook geen Master Musicians of Jajouka light te wachten.
