In de Handelsbeurs ligt er in het begin van het nieuwe jaar een gezonde nadruk op het strijkkwartet. Met concerten van het Arcanto Quartett midden februari en het Pavel Haas Quartet begin maart is de wereldtop in Gent vertegenwoordigd. Het eerste optreden in deze reeks volgt echter al op 28 januari met het Quatuor Ysaÿe.
Het oorspronkelijke Quatuor Ysaÿe werd al in 1984 in het Conservatoire de Paris opgericht, maar veranderde over de jaren van formatie. Constante factor hierbij is altviolist Miguel Da Silva. Naast vele concerten over de hele wereld, verschijnen regelmatig nieuwe opnames van het kwartet bij Ysaÿe Records. Deze worden steeds opgemerkt en met onderscheidingen beloond van onder andere Diapason en Le Monde de la Musique.
Twee voorliefdes lijken in de keuze van hun cd- en concertrepertoire te onderkennen, namelijk de grote klassieke kwartetmuziek van Mozart en Haydn en het meer enigmatische Franse repertoire vanaf Franck over Fauré tot Debussy en Ravel. Hun opname van de pianokwintetten en –kwartetten van Fauré (met pianist Pascal Rogé) behoort overigens nog steeds tot de referentieopnames voor deze werken. Hoe fantastisch is het dus om in de Handelsbeurs het weinig in concert en op cd uitgevoerde strijkkwartet van Fauré, naast dat van Debussy, door deze Franse specialisten, te kunnen horen?
Quatuor Ysaÿe
Het strijkkwartet van Claude Debussy uit 1893, vormt een belangrijk overgangswerk in het oeuvre van de componist. Er klinken immers zowel meer traditionele elementen, als evocaties van de nieuwe klankwereld die Debussy kort daarna zou introduceren. Vergelijk bijvoorbeeld de klankwereld van de hartverlichtend quasi exotische pizzicato's uit het 'Scherzo' met de diepgaand ontroerende harmonieën uit het trage deel. Ook de cyclische opvatting met transformaties van thema's over de delen heen is een rechtstreekse verwijzing naar César Franck en dus geworteld in een Frans-romantische traditie.
In tegenstelling tot Debussy schreef Fauré zijn enige strijkkwartet (opus 121) pas op het einde van zijn leven in 1924. Enorm rijk aan melodische ideeën, in zijn voortvloeiende idioom, bewaart Fauré de harmonische eenheid binnen de drie delen. Aspecten die het werk misschien minder uitgevoerd maken zijn de complexe harmonische progressie en contrapuntische werking, maar nooit verliest het werk zijn ontroerende natuurlijkheid.
Quatuor Ysaÿe
Ingebed tussen deze Franse muziek speelt het Quatuor Ysaÿe ook een van de hoogtepunten van de Duitse romantische kwartetmuziek: het derde strijkkwartet van Robert Schumann. Deze componist waagde zich, met de hete adem van Beethoven in de nek, slechts aan een opusnummer voor deze formatie. Het opus 41 vormt een coherent geheel van drie kwartetten, waarvan het derde het meest volmaakte en bekendste is. Het betoverende 'Andante Espressivo' waarmee dit meesterwerk opent, zet meteen de toon met zijn prachtige romantische expressie in een sterk contrapuntisch idioom. Het onrustigere en opnieuw gretig van imitatieve technieken gebruik makende tweede deel vormt de ideale brug naar een bloedmooi 'Adagio Molto' waarin Schumann zich van zijn meest intieme en bedachtzame kant laat zien. In de finale steekt een onweerstaanbare melodie de kop op, waarbij tegelijk het meesterschap van de componist in het componeren voor strijkkwartet in ongebreidelde vorm tot expressie komt. Gebalanceerd in al zijn aspecten, met grote lyrische kracht en technisch-vormelijke volmaaktheid behoort dit werk zonder meer tot de hoogtepunten van repertoire voor strijkkwartet. Het dient opgemerkt dat het Quatuor Ysaÿe in 2004 een prachtige opname gemaakt heeft van de drie kwartetten van opus 41 en deze muziek dus te gronde kent.
Een gevarieerd en hoog-kwalitatief programma dus, door een van de beste Franse strijkkwartetten. Dit belooft vuurwerk te geven in de voor kamermuziek uitermate geschikte zaal van de Handelsbeurs: een aanbevolen intiem nieuwjaarsconcert.
Meer over Quatuor Ysaÿe - Handelsbeurs, Gent
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
