De titel van deze cd slaat niet op de herkomst van deze muziek maar wel op de keuze van het instrument waarvoor ze geschreven werd. Want zowel de Franse componist Charles Dieupart als zijn Duitse tijdgenoot Georg Friedrich Handel werkten in Londen, waar ze de muziek schreven die hier voorgesteld wordt. De term 'Duitse' fluit werd gebruikt om de traverso te onderscheiden van de gewone blokfluit die tijdens de eerste paar decennia van de achttiende eeuw vaker gebruikt werd.
De drie ouvertures van Charles Dieupart die fluitist Frank Theuns ons hier voorstelt vormen de eerste delen van zes suites voor klavecimbel die hij in 1702 uitgaf. Om een groot publiek te bereiken werden zijn suites in twee versies gedrukt: eentje voor klavecimbel alleen en eentje voor klavecimbel en een hoog melodie-instrument, een rol die de traverso in dit geval bijzonder goed ligt. Handel maakte furore in Londen met Italiaanse opera's maar hij was niet blind voor de (financiële) voordelen die het componeren van kamermuziek met zich meebracht. Hij schreef een sonate specifiek voor traverso maar bewerkte daarnaast nog zes andere voor het instrument, gebruik makend van muzikaal materiaal dat eerder voor hobo, viool en klavecimbel gecomponeerd was. Deze cd stelt drie van zulke sonates of 'solo's' voor. Waar Dieupart de Franse barok in Engeland vertegenwoordigde, met zijn statige trage delen en snelle delen die aan Couperin herinneren, bespeelt Handel een meer internationale stijl, met invloeden van Italiaanse componisten als Corelli en Scarlatti die in zijn tijd in Londen geliefd waren.
Van de drie muzikanten op de cd is Frank Theuns ongetwijfeld de solist en het is zijn rijke spel – rijk aan klank en aan muzikale ideeën – die de charme van de cd opleveren. Zonder stijlbesef uit het oog te verliezen houdt hij zijn kijk op deze werken natuurlijk en fris. Waar een traverso wat dof wil klinken, zeker in vergelijking met een moderne fluit, klinkt Frank Theuns' instrument gezellig warm in de laagte en helder in de hoogte. Door een knappe tempokeuze – in het eerste 'allegro' van Handels 'solo' in e klein of in de 'Bourrée Angloise' uit die in G bijvoorbeeld – krijgt deze muziek een heel vlot karakter mee zonder voorover te vallen. Opmerkelijk – en mogen we zeggen, niet altijd even smaakvol? - is wel een expres en plots zwalpende vibrato op lang aangehouden noten, zoals aan het eind van Dieuparts ouverture in G of in de trage inleiding van diens ouverture in e klein.
Tegenover Frank Theuns' rijke klank staat de wat meer introverte manier waarop Martin Bauer de continuopartij op viola da gamba uitvoert. Geen opzichtige bravoure dus: in het 'presto' van Handels suite in b klein zijn het fluit en klavecimbel die op de voorgrond treden, ondanks de razendsnelle trekken in de gamba en in het eraan voorafgaande 'adagio' worden de mooie, trage lijnen in het instrument goed verzorgd maar erg bescheiden gehouden. Maar de klank van dit instrument, zo gelijkend op die van een cello maar toch niet helemaal dezelfde, blijft prachtig. De klavecimbel klinkt precies, met net genoeg galm op de opname. De aandacht die naar het strakke ritmische aspect van deze muziek gaat toont zich in het eerste 'allegro' van Handels 'solo' of sonate in G, waar de hoofdmelodie zijn kracht haalt uit het frappante ritmische openingsmotiefje ervan.
De barokcd's van het Duitse 'Accent' label zijn zelden teleurstellend en deze cd met Londense muziek voor traverso past perfect in het plaatje, met een uitvoering die rijk en warm van klank is en muzikaal vlot en natuurlijk overkomt.
Meer over Georg Friedrich Handel, Charles Dieupart
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
