2009 is Händel jaar – de barokke meester stief tweehonderd vijftig jaar geleden, op 14 april 1759 en het Italiaanse barokensemble Il Giardino Armonico eert hem met een opname van de twaalf concerti die Händel als zijn opus 6 uitgaf. Het zijn werken die als hoeksteen van het instrumentale barokrepertoire kunnen beschouwd worden, net als Bachs zes Brandenburgse concerten of de twaalf vioolconcerti van Antonio Vivaldi die de bijnaam 'L'estro armonico' kregen. Händel schreef zijn concerti grossi in Londen, op het hoogtepunt van zijn faam.
De opzet van Il Giardino Armonico en haar dirigent Giovanni Antonini is om Händels Italiaanse zijde te laten horen en dat is niet zo gek want de jonge Händel genoot het grootste deel van zijn opleiding in Rome, waar hij verbleef op uitnodiging van de machtige Medici familie. Zijn instrumentale muziek, zelfs de muziek die hij later in Engeland componeerde, blijft dan ook sterk beïnvloed door de vlotte, zangerige melodische stijl van Italiaanse meesters als Scarlatti of Vivaldi.
Dit is dan ook een uitvoering met allure, eentje die elk van deze twaalf concertos haar eigen, onderscheidbare karakter meegeeft. Zo is er het trotse eerste deel in het tiende concerto met zijn robuuste Franse gepunteerde ritmes, bassen die stevig in hun schoenen staan en duidelijk gearticuleerde voorslagen. De geïtalianiseerde Händel van deze opname doet meer dan eens aan Vivaldi denken, met sappige melodielijnen in de violen, waarvan het hoogste register een zelden gehoorde frisheid bezit die moeiteloos het zonnige Italië voor de geest haalt. Antonini maakt een groot contrast tussen wat lyrisch is en onbeschaamd lyrisch uitgevoerd wordt en ritmische passages die in deze uitvoering korrelig en kribbig gaan klinken. Delen in mineur toonaard, als het 'Allegro' uit het tweede concerto zijn onmiskenbaar Italiaans van sfeer, met een duivelse lenigheid en acrobatische virtuositeit in de snel gespeelde solopartijen.
Il Giardino Armonico bezit niet die grootse, gestroomlijnde klank waarmee men Händels instrumentale muziek vaker uitgevoerd hoort maar haalt haar charme uit een duidelijk afgelijnde melodievoering die soms werkelijk kwetsbaar en broos overkomt. Dit doet wonderen voor de fuga's in deze twaalf concerti waar geen enkele stem onterecht verloren gaat – alles mag hier duidelijk en zonder moeite gehoord worden. Variatie blijft echter voorop staan (elk concerto bezit een eigen karakter) en de spelers van Il Giardino Armonico zijn niet bang om de interpretatieve mogelijkheden van deze muziek tot het uiterste te drijven, zoals in de 'Polonaise' van het derde concerto grosso, waar de typisch pastorale bourdon bassen (denk gerust aan doedelzakken) met boerse uitgelatenheid mogen weerklinken.
Dit is een zonnige Händel zoals men hem slechts zelden aan het woord hoort, met een weelde aan verschillende klanken en klankkleuren. En zo mag dit gerust een prachtige uitvoering van een binnen de barokwereld toch goed gekend repertoire genoemd worden.
Meer over George Frideric Handel
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
