Een nieuwe opname van Mahlers vijfde symfonie op de verzadigde cd-markt gooien: negen op de tien orkesten wagen er zich niet aan. Het getuigt op zijn minst van aardig wat lef om het als jeugdorkest dan wel te doen. Als het orkest natuurlijk gedirigeerd wordt door iemand die unaniem als geniale jonge dirigent wordt bestempeld, dan verandert dat wel wat. Sinds de jonge Gustavo Dudamel in 2004 de orkestdirectiewedstrijd van de Bamberger Symphoniker won, is hij zonder twijfel de meest gevraagde dirigent van zijn generatie. Zo gaat hij in 2009 aan de slag als chef-dirigent bij de Los Angeles Philharmonic. Hij verwierf bekendheid met het jeugdorkest waaruit hij zelf is voortgekomen en dat hij trouwens zelf nog vaak genoeg leidt. Dit Simon Bolivar Youth Orchestra of Venezuela zet hier dan ook een overweldigende uitvoering van Mahlers vijfde symfonie neer, eentje die ongetwijfeld tot een van de beste van de laatste jaren gerekend mag worden.
En wat een prachtige contrasten krijgt deze jonge dirigent niet uit zijn orkest. Met heerlijk klagende, joodse muziek in het tweede deel, sublieme zachtheid in het 'Adagietto' en uiterst heldere, overdonderende passages doorheen de hele symfonie. Want als deze opname zich technisch onderscheidt van andere versies, dan is het wel de precisie waarmee dit Simon Bolivar Jeugdorkest speelt, een precisie en een helderheid die lang niet door elk professioneel ensemble worden geëvenaard. Zo ontdek je als luisteraar in orkestrale climaxen telkens nieuwe dingen, die op mindere uitvoeringen verloren gaan in het orkestraal lawaai. De trioolfiguren in het tweede deel bijvoorbeeld, of tegenmelodieën in de bassen en trombones in de polyfone finale worden ontzettend duidelijk gespeeld. Dit geldt trouwens ook voor de verschillende strijkersecties, die erin slagen om tot een prefect egale klank te komen en als een man klinkt zodat ze op gelijke voet staan met de individuele blazerstemmen. En dat is iets wat men zelden hoort, behalve in de allerbeste orkesten. Zelfs individuele soli, wat wel eens een zwak(ker) punt wil zijn in jeugdorkesten, klinken met veel maturiteit. Toegegeven, de hoornsolo in het scherzo heeft, uitgevoerd door een muzikant met twee of drie keer meer ervaring, al met wat meer diepgang en verfijning geklonken (al is dit de enige kritiek die men zou kunnen geven). Dit doet echter geen afbreuk, noch aan de individuele prestaties, noch aan het geheel dat onmiddellijk overtuigt, al is het maar omwille van het enthousiasme van de muzikanten alleen.
Dudamel voert Mahlers vijfde uit zoals weinigen het voor hem gedaan hebben. Elke plaats in dit grootse werk, elke passage, hoe onderling verschillend ook, voelt logisch aan en krijgt een natuurlijke plaats in wat voor Dudamel een magistraal epos is. Dirigent en orkest zetten een uitzonderlijke uitvoering neer, die nooit routineus klinkt, noch gemaniëreerd maar niets minder is dan een herontdekking van Mahlers vijfde.
Meer over Gustav Mahler
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
