Sibelius bereikte met 92 jaar een eerbiedwaardige leeftijd, maar zijn creatieve periode duurde betrekkelijk kort: toen hij zestig voorbij was, gaf hij het componeren voorgoed op. Zijn zeven symfonieën werden dus ook vrij snel achter elkaar geschreven. Van de eerste symfonie uit 1899 tot een zevende uit 1924 is een evolutie merkbaar die van hoog-romantiek over modernisme - in de vierde is dat het meest duidelijkst - naar het neoclassicisme van de zesde en zevende symfonie gaat. Er zijn al verschillende boxen met complete Sibelius-cycli in de handel, maar deze uitgave bewijst dat niemand het beter doet dan de Finnen zelf. Leif Segerstam dirigeert het Helsinki Philharmonic Orchestra in een box van vier cd's met daarop Sibelius' zeven symfonieën, het symfonisch gedicht 'Finlandia', in een versie voor koor en orkest, en het bekende vioolconcerto.
Dit is een opname geworden die opvalt door zijn degelijkheid, hoewel de interpretatie klassiek wordt gehouden. Ondanks de vrij trage tempi in de tweede symfonie, houdt Segerstam met wat eigenzinnige fraseringen en scherpe ritmes energie in de muziek. Zonder het ritme bijzonder in de verf te zetten, slaagt Segerstam er steeds weer in om de muziek een vloeiend en krachtig élan mee te geven, terwijl het tempo traag genoeg ligt om Sibelius' lyriek mooi te laten doorkomen. Het dansende karakter van de scherzi uit de vijfde en zesde symfonie blijft voortdurend behouden, zonder overweldigend te worden. En de finale van de vijfde, die Segerstam een beetje aan de snelle kant neemt, valt op door zijn nagenoeg perfecte vormgeving, die moeiteloos naar het centrale thema leidt en de luisteraar blijvend kan boeien. Segerstam interpreteert niet met veel muzikaal vertoon en de soli uit het orkest worden steeds met de nodige terughoudendheid uitgevoerd. De klarinetsolo aan het begin van de eerste symfonie bijvoorbeeld, valt op door zijn lichtjes twijfelende karakter, die veel diepgang en maturiteit verraadt. Bovendien doet de geluidkwaliteit van de opname alle eer aan deze muziek. De balans is steeds weer perfect, en schijnbaar onbelangrijke begeleidingsmotiefjes drijven duidelijk naar boven waar dat moet. Dit geeft de muziek een heel warme klank mee, waar strijkers en blazers goed met elkaar in balans zitten. Vooral de trombones vallen op, met hun bescheiden, waardige toon, die zowel de symfonieën als 'Finlandia' plechtig ondersteunen. Geen spoor van hardheid in de klank is te bespeuren zelfs niet in de forte-passages, die steeds rond en binnen de juiste proporties klinken.
Het vioolconcerto is eveneens een schot in de roos. Solist Pekka Kuusisto speelt met een erg romantische maar wat hese klank die perfect bij dit soort van muziek past. Minder vibrato en de muziek zou levenloos gaan klinken, maar een warmere Brahms-klank zou van dit mooie concerto een karikatuur hebben gemaakt.
Dit is een bijzonder mooie box van Sibelius symfonieën, waarschijnlijk de beste die de laatste jaren is uitgebracht. Van de muzikanten van het Philharmonisch Orkest van Helsinki kan verwacht worden dat zij deze muziek goed aanvoelen, maar zij slagen er ook nog in de schoonheid van Sibelius' symfonieën moeiteloos over te brengen naar de luisteraar toe. Bovendien lijkt Segerstams interpretatie, met zijn ingetogenheid op de juiste plaatsen en heerlijke afwisseling tussen licht en donker, geluk, melancholie en wanhoop, precies datgene wat Sibelius verwachtte.
Meer over Jean Sibelius
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
