Bij Channel Classics gaf het Budapest Festival Orchestra al meerdere cd's uit, telkens onder de gedreven leiding van haar chef-dirigent Ivan Fischer. Die cd's verkenden (of toch tenminste steeds ten dele) gekend orkestrepertoire en zo kon men op vorige uitgaven onder andere Mahlers zesde symfonie, Beethovens zevende of Dvoraks celloconcerto beluisteren. Dit is een cd'tje met orkestmuziek van Johannes Brahms, met als hoofdwerken de eerste symfonie ('Beethovens tiende' zoals critici het moeizaam tot stand gekomen werk noemden) en de meesterlijke Haydn variaties die aan die eerste symfonie voorafgingen en Brahms voldoende zelfvertrouwen gaven om aan een volwaardige symfonie te beginnen. Als smaakmaker orkestreerde Fischer zelf Brahms' veertiende Hongaarse dans, een aardigheidje waarmee de cd opent.
Brahms' Hongaarse dansen zijn zo'n eeuwige publiekstrekker maar de veertiende is verre van de bekendste uit de reeks. Fischer is zeker niet de eerste om deze dansen, die oorspronkelijk voor piano quatre-mains geschreven werden, te orkestreren (dat deden onder meer Brahms zelf en Dvorak ook al) maar Fischers versie werkt erg goed hier met het Budapest Festival Orchestra. De trage, melancholische melodie laat goed de zangerige, lichtjes diffuse klank van de strijkers van het orkest horen, die hier een zigeunerwereld bezingen die men zelden zo expliciet en zo exotisch hoort klinken bij Brahms.
De Haydn variaties krijgen een vlotte uitvoering mee met overwegend snelle tempi. Het tempo van het originele thema ligt alleszins aan de hoge kant, net als dat van de meeste variaties. De achtste variatie, met zijn rustige 'Siciliano' ritmiek of de derde, met een hoofdrol voor een hecht ensemble van houtblazers zijn daar goede voorbeelden van. Het zijn de doorgaans écht snelle variaties die Fischer net wat meer bedachtzaam neemt, wat het orkest de gelegenheid geeft elk detail van Brahms' instrumentatie en harmonie hoorbaar te maken.
Het orkest bezit een typerende en onmiddellijk herkenbare sectie strijkers, die deze muziek bij momenten uitgesproken sensueel kunnen brengen, met veel portamento, opvallend in de verf gezette bindingen en een lyriek die ook in snelle passages aanwezig blijft, zoals de 'allegro' sectie van het eerste deel van de symfonie bewijst. Het langzame tweede deel krijgt bij de violen (die in de balans misschien wat sterk aanwezig zijn) een lumineuze, briljante glans mee, waarbij elke frase heerlijk lang uitgesponnen wordt. Dat wil niet zeggen dat dit een uitvoering zonder kracht of focus is: de kopersectie van het orkest verleent heel wat kracht aan luide momenten zoals de coda van het eerste deel of de hele slotpassage van de symfonie. De koraal die de trombones aan het eind van het werk nog eens intoneren klinkt machtig en imposant en met een gezond 'macho-gehalte', energiek en zonder zwaarte.
Ook dit is weer een schitterende cd, met een ijzersterke maar elegante en over de hele lijn overtuigende uitvoering van de eerste symfonie en een soepele, classicistische kijk op de Haydn variaties. Het Budapest Festival Orchestra bezit een herkenbare klank en levert zo een even karakteristieke als prachtige opname van dit symfonische kernrepertoire af.
Meer over Johannes Brahms
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
