In een reeks die ze 'American Classics' noemen belicht EMI een hele reeks twintigste-eeuwse Amerikaanse componisten van divers pluimage: van lichte amusementsmuziek (Scott Joplin) tot neoromantiek als van Aaron Copland of modernisme als Charles Ives. Leonard Bernsteins naam mag in dat rijtje niet ontbreken. Geen 'West Side Story' op deze cd, wel de even bekende ouverture tot de musical/opera 'Candide', Bernsteins meer serieuze tweede symfonie en het ballet 'Fancy Free' dienen om een gebalanceerd beeld van het diverse oeuvre van de componist te schetsen.
De cover van de cd toont de typische bakstenen façades en gietijzeren brandtrappen van Manhattan en dat is geen toeval want niet alleen Bernsteins iconische 'West Side Story' is in New York gebaseerd: ook het ballet 'Fancy Free' en zijn tweede symfonie hebben een sterke band met de stad.
'Fancy Free' was het ambitieuze werk van een toen zesentwintig jarige componist, het verhaal, als ballet verteld, van drie matrozen die in de tweede wereldoorlog in New York op verlof zijn, een bar bezoeken, ruzie maken en vrouwen proberen te versieren. Alle latere elementen van 'West Side Story' spoor je moeiteloos op in dit kortere ballet, zeker ook de typische swingmuziek in introductie, die gebruik maakt van een origineel Billie Holiday nummer. Bernstein bewerkte en verlengde het later tot de musical 'On the Town'.
'The Age of Anxiety', de titel van Bernsteins programmatische tweede symfonie, komt van een gedicht van W.H. Auden, dat zich ook in het New York van tijdens de oorlogsjaren afspeelt. Audens poging om betekenis te geven aan het leven in een moderne, stedelijke, industriële samenleving vindt zijn weerslag in Bernsteins doorgecomponeerde symfonie, een werk in vier grote aan elkaar verbonden New Yorkse scènes.
Dit zijn nog lang niet de meest serieuze werken die Bernstein ooit schreef: de langere atonale passages van, bijvoorbeeld, de derde symfonie hebben nog geen equivalent in de tweede en de 'Candide' ouverture of 'Fancy Free' zijn werken die puur plezier laten horen. De al bijna twintig jaar oude uitvoering van het Bournemouth Symphony Orchestra klinkt accuraat genoeg maar valt op vele plekken wat lichtjes uit. Hoewel de muzikanten een spitse uitvoering ten gehore brengen en razendsnel kunnen reageren mist Bernsteins muziek dat ruwe, uitdagende kantje. Zo komt de 'Competition Scene' uit 'Fancy Free' uit 'Fancy Free' wel snel maar niet even provocatief over. De finale mag dan weer wel grandioos genoeg genoemd worden, en net zoals ook de eerste sectie van de symfonie krijgt het een transparante textuur en goed in de hand gehouden tempo mee. De ouverture tot 'Candide' blijft een favoriet maar ook hier maakt dirigent Andrew Litton niet ten volle gebruik van alle theatrale kansen die Bernstein zijn orkest biedt. De explosieve lezing van de Berliner Philharmoniker met Rattle doet dat bijvoorbeeld wel. Toch is deze wat conventionelere lezing geen slechte tweede keuze om kennis te maken met enkele minder gespeelde werken van Leonard Bernstein.
Meer over Leonard Bernstein
Verder bij Kwadratuur
Interessante links