De Italiaan Luigi Cherubini is vandaag de dag wat minder bekend, maar tijdens zijn leven werd hij bijzonder hoog geschat door tijdgenoten en collega's. Omdat hij een groot deel van zijn leven doorbracht in het revolutionaire Frankrijk doorzwom hij verschillende politieke watertjes, maar hij bleef steeds in de gunst staan van het regime, in wiens opdracht hij niet zelden muziek schreef. De twee werken op deze cd zijn composities uit Cherubini's latere leven; ze werden geschreven tijdens de periode van de restauratie, toen na de val van Napoleon de monarchie weer hersteld was in Frankrijk. Zo is het 'Requiem', dat uit 1816 dateert, opgedragen aan de door revolutionairen terechtgestelde koning Lodewijk XVI. Cherubini laat vocale solisten achterwege en concentreert zich op koor en orkest die zo een bijzonder gevarieerde partij te spelen en te zingen hebben. Niemand minder dan Beethoven uitte al snel zijn waardering voor dit werk en ook Schumann en Brahms achtten nadien dit requiem erg hoog.
Het Orchestra della Radio Svizzera Italiana laat alle frivoliteit varen en zet een uitvoering neer die uitblinkt in zijn plechtige, donkergekleurde monumentaliteit. Zo breekt in de Marche Funèbre geen zonnestraaltje door, maar orkest en dirigent houden wel zeven volle minuten lang meesterlijk de spanning hoog, met een concentratie en toewijding aan de muziek die doorgaans alleen op de betere live-uitvoeringen te horen is.
Het requiem is veelzijdiger qua karakter maar ook hier neemt dirigent Diego Fasolis ruimschoots alle tijd om de muziek op een toegewijde en ernstige manier uit te voeren. In dit drie kwartier durende werk komt geen moment voor waarin koor of orkest de luisteraar niet boeit, want de muzikale spanning wordt tot aan de laatste trage maten van het 'Agnus Dei' tot het uiterste gedreven. Het lange 'Offertorium' laat goed de veelzijdigheid van deze opname horen. Waar het einde triomfantelijk is en hemels geluk bezingt, klinkt het begin, zacht in het vrouwenkoor, uiterst teder en delicaat. Fugatische passages bezitten erg veel transparantie en blijven zo steeds soepel klinken. Het 'Dies Irae', misschien het meest spitsvondige en evocatieve deel van het requiem, wordt koortsachtig voortgedreven in het orkest maar wisselt af met bijzonder mooie 'dolce' passages, die bewijzen hoeveel aandacht er in beide koren ging naar dictie en helderheid.
Ook het orkest laat zich doorheen de hele cd van zijn beste kant horen. Een machtige kopersectie klinkt nooit ongecontroleerd maar houdt zich niet in en schildert met passende monumentaliteit de verschrikking van de dood. De gong, die zowel de Marche Funèbre als het Requiem opent, klinkt passend hol en zelfs wat schel, de pauken heerlijk droog en duidelijk verstaanbaar maar het is vooral de strijkersectie die respect afdwingt. Die klinkt zalvend in het 'Pie Jesu', klagend in de 'Marche Funèbre' of opzwepend in het 'Dies Irae'. Het is alsof zij in hun vertolking van het requiem, in tegenstelling tot het koor, helemaal geen woorden nodig hebben om even expressief over te komen.
Deze cd biedt dus een schitterende opname aan die Cherubini's muziek alle eer aandoet, steeds heel integer klinkt en de luisteraar moeiteloos weet te overtuigen van de eerste tot de laatste noot!
Meer over Luigi Cherubini
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
