Steve Reich is een levend monument. Geboren in 1937 in New York, trok hij na zijn studies een aantal jaren op verkenning door de wereld en ging op zoek naar verruimende muzikale horizonten, nieuwe instrumenten en nieuwe expressievormen. Het resultaat van die muzikale en spirituele zoektocht is het baanbrekend werk waar hij in de moderne klassieke muziek bekend mee is geworden. Kenmerkend daarbij zijn enerzijds de repetitieve melodieën, typisch voor de minimalistische stijl waar hij één van de grondleggers van is, en anderzijds het spelen met alternatieve instrumentencombinaties. Het gebruik van de bandopnemer als muzikaal instrument en de combinatie van grote partijen van dezelfde instrumenten zijn daarbij meermaals wederkerend.
Drie jaar geleden werden een aantal opnames teruggevonden in de archieven van The Kitchen, een interdisciplinaire organisatie die zich richt op allerhande experimenteel werk. Onder die opnames bevinden zich ook een aantal live-uitvoeringen van Steve Reich en muzikanten die tussen 16 en 19 mei 1977 te gast waren in The Kitchen Centre for the Arts in New York. Het mooie van deze live-opnames is dat Steve Reich op de meeste uitvoeringen zelf meespeelt en dat onder meer 'Pendulum Music' in een unieke versie is weergegeven. Voor dit nummer worden immers een aantal microfoons opgehangen boven een aantal luidsprekers en vervolgens aan het slingeren gebracht. Telkens ze vrij slingerend over de luidsprekers bewegen, feedbacken ze met het geluid van de luidsprekers. Het stuk eindigt pas wanneer alle microfoons spontaan tot stilstand gekomen zijn. Het resultaat is een uitvoering die stevig van de 'originele opnames' durft verschillen. Maar eerder dan dit soort van experimenten, is Steve Reich vooral bekend door zijn grondige uitwerking van de 'phasing technique'. In dit proces worden twee identieke melodielijnen bij verschillende snelheden gespeeld, zodat de melodie een heer-en-weergaande beweging kent van unisono naar uit fase klinkende harmonieën. 'Six Pianos', 'Violin Phase', 'Music for Pieces of Wood' en 'Drumming-Part Four' zijn uitgelezen voorbeelden van deze techniek. Voornamelijk deze laatste twee, waarbij Steve Reich zijn percussie-ervaringen in Ghana met de phasing-technique combineert, resulteren in clave en woodblock-ritmes die door hun hypnotische repetitiviteit erin slagen om met kleine variaties een opwindend fris en vrolijk luisterspel te brengen.
Zowel het live-gegeven als de ronkende naam van The Kitchen maken dat dit album meer dan een onuitgegeven "best of" plaat is. Doorheen het album klinkt een componist die conceptuele muziek wil brengen en die toch gemakkelijk in het oor ligt. Dat een luisteraar die hier niet mee bekend is af en toe wat zenuwachtig kan worden, is bekend. Meestal helpt een beetje "making of" als achtergrondinformatie om echt ín de muziek te kruipen en wordt snel duidelijk hoe groots Reich echt wel is. Doordat het over een live-uitvoering gaat, klinkt de muziek bovendien dichter en voller, wat de toegankelijkheid van de plaat vergroot. Dit is zeker een aanrader voor iedereen die minimalistische muziek in zijn volle glorie wil beluisteren.
Meer over Steve Reich and musicians
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
