Met 'Cançons de la Catalunya mil·lenària – Songs of Millennial Catalonia' presenteert Jordi Savalls label Alia Vox opnieuw een van de cd's waarmee zijn echtgenote Montserrat Figueras internationaal doorbrak. De reissue kadert binnen het project Alia Vox Heritage, een serie opnames die uit de vergetelheid worden gehaald en tegen een betaalbare som opnieuw worden aangeboden. De prijs-kwaliteit verhouding is in ieder geval uitstekend, want deze uitgave oogt als een luxe-editie, voorzien van een lijvig zestalig boekje van 153 pagina's met enkele kleurenfoto's en veel historische duiding. Ook de muziek is niet minder dan uitstekend, met Montserrat Figueras in een uitmuntende vertolking en de solisten van Savalls ensembles Hespèrion XX en XXI in even goede doen. Het aangeboden repertoire is bovendien gevarieerd, vooral voor wie de muziek in zijn context bekijkt: stuk voor stuk werden traditionele Catalaanse liederen gebruikt, die nu eens van een dwingende instrumentale begeleiding worden voorzien, maar even later in een quasi a capella-setting tot bij de luisteraar worden gebracht.
Voor Figueras, zelf Catalaanse van afkomst, is dit repertoire een beetje thuiskomen. Niet alleen de taal ligt bijzonder voor de hand, ook de intieme manier waarop ze Gregoriaanse, traditionele en klassieke technieken met elkaar verbindt, is kenmerkend voor haar unieke trant van zingen. Haar warme interpretatieve stijl, gecombineerd met een uitzonderlijk gevoel voor klankkleur, zorgen voor een uiterst verfijnd, evocatief timbre dat er perfect in slaagt een authentieke atmosfeer op te roepen. Niet alleen Figueras is daarvoor verantwoordelijk: ook Savalls ensembles (zoals gezegd het Hespèrion XX en XXI, maar ook La Capella Real de Catalunya) tekenen voor de zweem van gezelligheid en sympathie die deze opname omgeeft.
Figueras-fans die de zangeres nog niet sedert 1988 volgen, mogen zich dus in de handen wrijven dat deze muziek nu terug toegankelijk wordt. De uitgelezen mix van sprookjes, klaagliederen, lyrische stukken en legendes zorgt voor een evenwichtig verdeelde opname, waarin dramatische kracht naast breekbare vocale lijnen komt te staan. Savall, die ongeveer in zijn eentje het volledige onderzoeksdomein voor wat deze muziek betreft belichaamt, spreekt in de begeleidende teksten vanuit een enorme expertise en hoewel de luisteraar zijn aanwijzingen absoluut niet nodig heeft om meer van de muziek te kunnen genieten, zijn ze zeker een helpende hand voor wie dieper tot de oude Catalaanse muziek wil doordringen. Elk lied afzonderlijk wordt van duiding voorzien en uiteraard zijn ook de opgenomen teksten interessant voor wie deze muziek au fond wil appreciëren.
Uiteraard gaat in het specialistische karakter van deze opname ook een grote beperking schuil. Deze opname, die het in de eerste plaats van zijn cherubijnse atmosfeer moet hebben, zal niet iedereen kunnen verwarmen, want gekend is dat sommigen de sfeer als gekunsteld ervaren. Anderzijds is de piëteit van Montserrat Figueras in die mate doordrongen van een oprechtheid, dat men amper aan haar eerlijke bedoelingen kan twijfelen.
