Uitvoeringen van de achtste symfonie van Gustav Mahler zijn bijzonder zeldzaam. Dat er voor dit werk een massaal koor, een reusachtig orkest en acht solisten nodig zijn is daar allicht niet vreemd aan. Pentatone bracht recent een heruitgave uit van een live-uitvoering uit 1971 van de achtste symfonie door het Koninklijk Concertgebouworkest Amsterdam gedirigeerd door Bernard Haitink. Zowel dirigent als orkest hebben in dit repertoire een reputatie te verdedigen, maar het resultaat is jammer genoeg ontgoochelend.
Mahlers achtste symfonie is op te splisten in twee grote delen. Het eerste deel is een uitbundige compositie waarvoor de hymne 'Veni, Creator' de basis vormt. Na dit quasi volledig vocale eerste deel grijpt Mahler voor het tweede deel terug op de slotscène van Goethes 'Faust'. Na de bombast van het eerste half uur opent dit deel met een typisch romantisch adagio, vol smartende strijkersklank en expressieve chromatiek. Na dit uitgebreide en ingetogen langzame deel leidt een in zijn charmante melodieën en vlotte ritmiek eenvoudig klinkend scherzo een levendige finale in.
Haitinks versie van de achtste overtuigt eigenlijk enkel in de openingsminuten. De krachtige openingsmaten, in fortissimo, krijgen de nodige stuwing en transparantie mee en worden meeslepend vertolkt door zowel orkest, soli als koor. Wanneer Mahler het symfonisch geweld wat terugschroeft vallen echter ook de zwaktes van deze cd op. Behalve de sopranen Ileana Cotrubas en Heather Harper zijn de solisten van matige tot zwakke kwaliteit. Vooral tenor William Cochran heeft het moeilijk met de, toegegeven, moordende tessituur van zijn partij. Daarnaast durven bariton Hermann Prey en de beide alten al te vaak vrij om te springen met intonatie. Enkel de koren presteren over de ganse lijn ijzersterk.
Bernard Haitink tovert af en toe mooie momenten uit het orkest, maar lukt er niet in om de spanning vast te houden. Daardoor vervallen de korte fragmenten van elk deel soms in een richtingloos meanderen waarin enkel de zuivere orkestklank te bewonderen valt. De opname wordt daarenboven weinig geholpen door de bijzonder zwakke technische kwaliteit. Noch de dynamiek, noch de orkestrale balans lijken volledig in orde bij het beluisteren van deze cd. Een gemiste kans, die Mahlers magistrale symfonie weinig eer aandoet.
Meer over Gustav Mahler
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
