Hoewel het in eigen land geen naam is die men maandelijks in het journaal of in het betere dagblad hoort noemen, getuigt de interesse die internationale musea in haar werk tonen dat Chantal Akerman een van de belangrijkste individuen is die de Belgische kunstscène de voorbije halve eeuw heeft gebaard. Haar creaties worden wereldwijd vertoont en haar documentaire-achtige stijl, waarin het realistisch vastleggen van de wereld zoals die is in het verlengde van het fictieve wordt geplaatst, is op heden een voorbeeld voor veel jonge filmmakers, die het "genre" dat Akerman vestigde ook zelf willen "beoefenen". Toch is haar oeuvre geen aaneenschakeling van soortgelijke projecten: Akerman staat niet stil en blijft in ontwikkeling, ook nu ze de zestig voorbij is. Muziek heeft in haar filmische werkelijkheid overigens een niet onaanzienlijke rol gespeeld: precies omdat de cinematografe haar films vaak erg naturalistisch hield, werd geluid nooit ingezet als sfeerverhogend agens, maar behield het een merkwaardig statuut, alsof klank bij Akerman een filmische entiteit op zichzelf werd. Nu wil het toeval dat de kunstenares de laatste decennia nauw contact hield met Sonia Wieder-Atherton, een Joodse celliste die haar roots nooit onder stoelen of banken heeft weggemoffeld. Haar behoorlijk indrukwekkende discografie bij Naïve bulkt van de bijzonderheden, gaande van projecten waarop ze focust op het traditioneel Joodse muziek tot herwerkingen van oude partituren of samenwerkingen met hedendaagse componisten, die af en toe werk aan haar opdragen.

De vriendschap tussen Wieder-Atherton en Akerman heeft geleid tot een aantal collaboraties, die recent werden samengebracht in een driedubbele set. Jammer is dat het oorspronkelijke en meest invloedrijke werk van Akerman daarin niet aan bod komt, zodanig dat het beeld dat deze twee dvd's en cd van haar kunnen ophangt, niet exhaustief mag heten. Anders is dat voor wat betreft Wieder-Atherton en haar cello: met repertoire dat reikt van Monteverdi over Mahler tot Dutilleux en zelfs Cole Porter wordt hier mooi getoont dat Wieder-Atherton van wel erg veel markten thuis is. Vooral de cd grossiert in diversiteit. Het betreft fragmenten uit de soundtrack bij 'A Couch in New York', en de vraag stelt zich of een soundtrack, die op zich al een versnipperde indruk geeft van het totaalaspect van een film, nog verder kon worden onderverdeeld in afzonderlijke tracks. Hoewel enigszins cyclisch wordt gewerkt, ontstaat niet de indruk dat deze cd een afgerond verhaal vertelt. Wat de musici doen klinkt dan wel goed, toch lijkt de selectie repertoire te vrijblijvend, waardoor deze set het in de eerste plaats van beide dvd's moet hebben.

Een uitzonderlijk project was de "achtergrondchoreografie" die Akerman bedacht voor Dutilleux' fantastische 'Trois Strophes sur le Nom de Sacher', die Wieder-Atherthon gloedvol vertolkt. Filmisch creëert Akerman hierbij een soort parallelle werkelijkheid aan die van de muziek, waarbij de indruk ontstaat dat beeld en woord niet echt vanuit dezelfde kern zijn ontstaan. De melomaan zal dan ook vooral naar deze "kortfilm" kijken als naar een geënsceneerd concert, wat een merkwaardige ervaring blijkt die, gezien Wieder-Athertons goede uitvoering, wel zijn vruchten afwerpt. Niet helemaal anders ligt dat bij de overige werken die op beide dvd's worden gepresenteerd: de filmische exclusiviteit ligt daarvan niet echt voor het grijpen voor diegenen die niet thuis zijn in de materie. In een eeuw waarin Hollywood bewees dat op het witte doek werkelijk niets onmogelijk is, doet het vreemd aan naar Akermans onwerkelijke kleuren en effectrijke camerawerk te kijken: de beelden hebben immers niets "museaal", dus vanwaar die stempel kunst? Daarom zal de muziekliefhebber zich vooral toeleggen op de kwaliteiten van Wieder-Athertons spel. Die zijn overduidelijk aanwezig, hoewel de soliste haar cello voor bijvoorbeeld Fauré's 'Après un rêve' of Brahms' cellosonate eerst in de suiker lijkt te hebben gedrenkt. Een dramatische klank en doorheen alle stukken extreem gevoelig, werkt Wieder-Athertons vrouwelijke aanpak in niet al het repertoire even goed. De heterogene selectie werken is op dvd echter beter aanvaardbaar dan op cd, omdat de kunstmatige "concertervaring" met beeldmateriaal erbij iets aannemelijker lijkt.

Een mooie set met hier en daar een hoogtepunt dus, maar niet om op een vrije namiddag voor naar pakweg het SMAK te gaan: op cd hebben deze werken immers stuk voor stuk al puurder en kernachtiger geklonken dan hier het geval is, en het filmische weet de klank niet ultiem te verheffen.

Meer over V/C


Verder bij Kwadratuur

Interessante links
Agenda
Concertagenda
  • Geen concerten gevonden.