De Chinese pianist Lang Lang sloot al langer zijn recitals af met traditionele Chinese bisnummertjes, maar met deze plaat wijdt hij een volledige opname aan klassieke piano-interpretaties van traditionele Chinese muziek. Het is een verzameling korte, beschrijvende pianowerkjes geworden, vaak eerder klassiek Westers qua uitwerking en harmonie, maar Oosters in hun melodievoering. De laatste stukjes op de plaat zijn duo's voor piano en Chinese instrumenten als de 'pipa', een Chinese luit, de 'gaunzi', een blaasinstrument met dubbel riet dat qua klank verbazingwekkend dicht bij onze altsaxofoon ligt, of de 'guzheng', de Chinese versie van de Oostenrijkse zither. Paradepaardje van deze cd is echter het 'Yellow River' pianoconcerto, een virtuoos vierdelig concerto in de klassieke traditie (Lang Lang beschrijft het als een ontmoeting tussen Tchaikovski en Rachmaninov) dat gebaseerd was op een nationalistische hymne uit de jaren dertig – aangepast onder de communisten zodat 'de internationale' en 'het oosten is rood', dictator Mao's volkslied, erin zouden weerklinken. Het is een monumentaal werk voor piano en orkest geworden, dat met gepaste grandeur China's grootsheid bezingt, gesymboliseerd door de machtige gele rivier.
Lang Langs put inspiratie uit de volksmuziek waarmee hij opgegroeid is en maakt een smaakvolle selectie tussen poëtische stukjes zoals het rustige 'Autumn Moon on a Calm Lake' en opzwepende dansen zoals de 'Straw Hat Dance', een voorbeeld van de delicate maar virtuoze muziek van deze cd. 'The Cowherd's Flute', een ouder werkje uit 1934, is een knap voorbeeld van de culturele brug dit deze plaat wil slaan tussen westerse een oosterse muziek. Het combineert onmiskenbaar Chinese melodieën met geraffineerd klassiek contrapunt en het resultaat is een delicaat, melodieus en dichterlijk stukje muziek dat heel gemakkelijk in het gehoor ligt. Lang Langs piano straalt in snelle delen, met een welluidende, heldere rechterhand in hoge passages die op die manier bijzonder precies en ritmisch gaan klinken. Trage delen worden meditatief gespeeld en verraden Lang Langs sterke verbondenheid met zowel Chinese volksmuziek als met het ijzeren klassieke repertoire. Zo doet het korte 'Autumn Moon on a Calm Lake' – de titel alleen al had van Debussy kunnen zijn – heel impressionistisch aan, met zijn vage, dromerige sfeer en Lang Langs lichte aanslag en heldere klank. Het laatste deel van het pianoconcerto doet met zijn swingende ritmes wat aan Gershwin denken, en Lang Lang doet dan ook geen enkele moeite om dit te verbergen. Hier tovert hij een werkelijk overweldigende klank uit de piano, met luide bassen die bij momenten zelfs het orkest kan bedekken.
Dit 'Yellow River' concerto mag dan wel bij momenten een staaltje onvervalste propaganda zijn, het blijft een knap stukje muziek, afwisselend lyrisch, zoals in de lange cellomelodie in het tweede deel, dan weer gedreven of monumentaal, zoals in het derde deel, met de veelzeggende titel 'The Yellow River in Wrath'. Traditionele Chinese instrumenten, een Chinese rietfluit in dit derde deel bijvoorbeeld, maken hier en daar een entree en zorgen voor wat lokale kleur. Qua opzet is het werk echter stevig geworteld in de klassieke traditie en daarvan getuigt alleen al de symfonische, vierdelige vorm. Het resultaat is misschien nog het beste te omschrijven als een Chinese, meer melodieuze versie van de socialistisch-realistische muziek van Sovjetcomponisten als Katchaturian of Kabalevski. Het Chinees Filharmonisch orkest begeleidt met grootse bewegingen, niet zonder enige dramatiek maar waar het hoort ook heel intimistisch, met knappe soli in de houtblazers.
Lang Langs opzet was Chinese volksmuziek naar een niet-Chinees publiek te brengen, en daarin slaagt hij goed. De hele cd is gemakkelijk verteerbaar, doet heel vertrouwd aan en wordt bovendien virtuoos en muzikaal uitgevoerd.
Meer over V/C
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
