Met de Argentijns-Franse celliste Sol Gabetta is een niet onomstreden, muzikale superster in België te gast. Mooi om te zien en vurig in haar spel roept ze onvermijdelijk reminiscenties op aan Jacqueline du Pré, zeker na haar gewaardeerde opname van het Elgar-concerto. Hoewel ze in haar opnames tot nu toe vooral te horen was als soliste met orkest, brengt de Gentse Handelbeurs haar samen met de briljante jonge pianist Bertrand Chamayou in een veelbelovend kamermuziekprogramma.

Sol Gabetta (foto: Marco Borggreve)
Sol Gabetta (foto: Marco Borggreve)
Sol Gabetta bewees met haar 30 jaar al van verschillende markten thuis te zijn. Sinds 2007 verschenen niet minder dan zeven cd's van haar met een grote variatie in de tijdsperiode. Twee Vivaldi-opnames bewezen haar grote virtuositeit en stijlgevoeligheid voor barokmuziek, het classicisme kwam aan bod in een uitvoering van het duizelingwekkende eerste Haydn-concerto, gekoppeld aan een bewerking van Mozarts hobo-concerto, haar romantische ziel kon zich uitleven in publiekslievelingen als het eerste celloconcerto van Saint-Saens en de Roccoco-variaties van Tchaikovsky om uiteindelijk met het grote gebaar van Elgar bij de muziek van Shostakovich uit te komen. Typerend voor haar gerichtheid op een solistenbestaan verscheen daarnaast ook een cd met arrangementen van bekende opera-aria's. Gabetta wordt in al deze muziek begeleid door verschillende orkesten en haar présence en sterstatus passen hier beter bij dan bij de ingetogen, minder ijdele wereld van de kamermuziek.

Toch is het in duo-formatie dat de celliste in Gent de Handelsbeurs aandoet. Bij deze gelegenheid wordt Sol Gabetta gekoppeld aan haar leeftijdsgenoot Bertrand Chamayou. Deze Franse pianist bewees in zijn nog beperkte discografie al op prachtige wijze dienst aan minder bekende en weinig opgenomen pianomuziek, waaronder de volledige 'Années de Pélerinage' van Franz Liszt en de meesterwerken voor piano van César Franck. Een bijzondere affiniteit heeft deze integere Fransman echter met Felix Mendelssohn, waarvan hij een selectie van de 'Lieder ohne Worte' als vertrekpunt neemt van een boeiende muzikale reis, een "Liederabend without words" zoals hij het zelf zegt. Ook voor de pianowerken van Mendelssohn geldt dat zij met de tijd minder tot het basisrepertoire van concertpianisten zijn gaan behoren. En ook van Mendelssohns muziek voor cello en piano kan gezegd worden dat ze niet vaak live gehoord wordt, met uitzondering van het ideale bis-nummer 'Lied ohne Worte, opus 109'. De tweede cellosonate is in elk geval het hoogtepunt van Mendelssohns productie voor de twee instrumenten. Het onstuimige, romantische begin is indicatief voor een tijdvak, evenals het 'Adagio' dat Mendelssohns voorliefde voor Bach onthuld in zijn referentie aan een choraal van de grootmeester, te horen in de pianopartij.

Het zwaartepunt van dit concert zal echter bij Beethoven komen te liggen. Met zijn derde cellosonate is hij in feite de uitvinder van het genre waarin cellist en pianist op evenwaardige manier behandeld worden. In zijn eerste twee cellosonates plaatst Beethoven de piano nog op de voorgrond. Dit is ook zo in de drie variatiereeksen voor cello en piano die Beethoven schreef tussen 1796 tot 1801. Hiervan spelen Gabetta en Chamayou die op een thema uit 'Die Zauberflöte' van Mozart. De variatievorm was een geliefde methode voor een solist om zijn eigen spitsvondigheid met hem gegeven materiaal te demonstreren. Al deze vroege werken zijn ontstaan in de geest van een eigen pianistieke carrière en zoals vele anderen uit die tijd schreef de virtuoos Beethoven ook zijn eigen muziek. Met de derde cellosonate opus 69 komt de luisteraar echter in een totaal andere wereld terecht. Beethoven begon eraan te werken in 1806, kortom toen hij al volledig doof was. Toch is het een werk met een enorme positieve energie, vol vreugde en humor. In tegenstelling tot de twee late revolutionaire cellosonates opus 102 van Beethoven krijgt men in de derde nog een heel klassieke vorm met perfect afgemeten proporties en muzikale symmetrieën.

Sol Gabetta (foto: Marco Borggreve)
Sol Gabetta (foto: Marco Borggreve)
Tot slot komt een componist van eigen bodem aan bod: Adrien Francois Servais. Deze wat in vergetelheid geraakte cellist heeft veel betekend voor de cello in technisch en pedagogisch opzicht. Bovendien is hij de uitvinder van de metalen pin als steunpunt onderaan de cello. In zijn tijd was hij gekend als de grootste cellovirtuoos van Europa, door Hector Berlioz vergeleken met Paganini op de viool. Zoals veel virtuozen schreef hij ook zijn eigen muziek, waartoe twee concerto's en zestien fantasieën behoren, de meeste ontstaan in de helft van de negentiende eeuw. De 'Fantaisie sur deux Airs Russes, opus 13' belooft een virtuoos sluitstuk vol cellistiek vuurwerk te worden, "om het af te leren". In zijn totaliteit is het programma interessant, alleen al om Gabetta's passionele spel gekoppeld te zien aan het meer sereen en verdiepte aanvoelen van Chamayou, in een programma dat op gevarieerde wijze cellomuziek uit de negentiende eeuw integreert.

Meer over Sol Gabetta & Bertrand Chamayou - Handelsbeurs, Gent


Verder bij Kwadratuur

Interessante links
Agenda
Concertagenda
  • Geen concerten gevonden.