Bruckners vijfde symfonie volgde na een uitvoerige studie van de muziek van Johann Sebastian Bach en de invloed van Bachs polyfonie is dan ook duidelijk hoorbaar in deze doorwrochte en monumentale symfonie. Voor het Japanse label Exton nam Jaap van Zweden met het Nederlands Radio Filharmonisch Orkest dit werk op.
De kopersectie van Nederlands Filharmonisch Orkest klinkt als een reusachtig kerkorgel, imposant en massief. Op luide 'forte' akkoorden hoort men minder subtiliteit dan wel louter klankproductie. Vooral het laag koper kan soms een wat erg rauwe klank produceren, alsof er het een speciale kleur wil toevoegen aan het palet van Bruckners kerkorgel. Van Zweden houdt van het monumentale aspect van Bruckners muziek maar bewaart wel een knap gevoel voor muzikale retoriek, bijvoorbeeld in het verzorgd en wat opvallend affraseren van muzikale zinnen en het neerleggen van eindcadensen.
De Super Audio CD waarop deze symfonie opgenomen werd zorgt voor grote dynamische verschillen. De pizzicati waarmee elk deel behalve het derde begint kunnen haast onhoorbaar zacht klinken maar het tweede thema van het eerste deel (ook in pizzicato, met de hele strijkersectie) komt strak en onverbiddelijk over. Bovendien besteden de muzikanten veel aandacht voor Bruckners markeringen wat dynamiek betreft en de luisteraar hoort dan ook enkele verrassende plotse 'piano's' die ervoor zorgen dat de muziek heel wat meer reliëf krijgt. Het scherzo klinkt heel strijdvaardig en op majeur passages bijna triomfantelijk maar het 'adagio' dat eraan vooraf gaat sleept niet zelden wat. Van Zweden zet namelijk een massief traag deel neer dat net door zijn grootsheid wat zijn tragiek verliest.
De strijkers van het Nederlands Radio Filharmonisch Orkest klinken heerlijk op elke mogelijke frase, met een mooi zachte en uitnodigende 'piano' dynamiek, haast onhoorbaar stille tremolo's waar je haren van gaan rechtstaan en een 'forte' klank die precies en gecontroleerd overkomt. Het vriendelijke tweede thema uit de finale laat de strijkers als een verfijnde en elegante groep horen, met een frisse en zorgeloze toon zoals Bruckner zelden wordt uitgevoerd.
Deze symfonie bevat enkele heel mooie momenten en Jaap van Zweden toont ons enkele kantjes van Bruckners vijfde die weinigen kennen. Jammer alleen dat zijn manier van sommige zaken, zoals het langzame deel, breed uit te spinnen niet overal even geslaagd is.
Meer over Anton Bruckner
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
