Dat het Brentano strijkkwartet - dat genoemd is naar Antonie Brentano, volgens sommigen Beethovens "onsterfelijke geliefde" - zich vroeg of laat aan opnames van Beethovens strijkkwartetten zou wijden, hoeft niet te verbazen. Nadat ze eerder al twee van Beethovens late kwartetten (de opusnummers 127 en 131) op plaat zetten, brengen ze nu bij het Franse label Aeon het opus 132 en 135.

Het vergt niet veel moeite om zich in te beelden wat voor een impact Beethovens late kwartetten moeten gehad hebben in hun tijd. "Der meister hat geirrt", of zo moet toch een luisteraar beweerd hebben en wie de hoogst energieke uitvoering van het Brentano kwartet hoort kan alleen maar begrip voor die stelling opbrengen. Beide kwartetten bevatten talrijke plaatsen waar de muziek opvallend onstuimig, bijna barbaars uitgevoerd wordt. Zo wordt het anders zo sierlijke 'vivace', het scherzo uit het opus 135 plots doorbroken door een even kort als wild trio. Zulke plaatsen bezitten minder de speelstijl van Beethoven en doen meer aan Bartok denken.

Zelfs op plaatsen waar de muziek over het algemeen om een introverte manier van spelen vraagt, zoeken de vier kwartetmuzikanten - soms maar voor enkele akkoorden - vaak eventjes een ijzige of staalharde manier van spelen op, zoals in het langzame deel van opus 135. De introductie tot de finale van datzelfde kwartet, met zijn 'Muss es sein' motief wordt op een zelfde nagelbijtende manier vorm gegeven, wat in schril contrast staat met het zorgeloze allegro dat erop volgt. Een dergelijke manier van spelen mag bij de muzikanten van het Brentano kwartet zelfs eventjes ten koste gaan van zaken als klankkwaliteit en frasering.

Innige momenten zijn er ook, natuurlijk, in de eerste plaats in het 'heiliger Dankgesang', de titel van het trage deel van opus 132, waar het contrast tussen de vrome secties en de afwisselende vrolijke stukken graag wordt uitgespeeld. Het is bovendien ook wel eens leuk om een deel als het openingsdeel uit het vijfdelige opus 132 te horen, met zijn melancholische karakter en romantische breedte. Dat karakter wordt hier, opvallend, niet doorbroken door de Shostakovich-achtige uithalen die deze uitvoering op talrijke andere plaatsen kenmerkt.

Het kwartet maakt er verder bewonderenswaardig werk van om het opus 135 voor te stellen als een bescheiden, compact maar uiterst doordacht kwartetminiatuurtje dat alles bij elkaar nog geen half uur duurt en vol met speelse momenten zit. Het contrast met het ernstige en expansieve opus 132 (of de andere late kwartetten opus 130, 131 of de 'grosse Fuge') is groot. Het illustreert perfect hoe dit kwartet, Beethovens laatste, een vriendelijk slotwoord vormt na de krachtinspanning van de voorgaande strijkkwartetten. In de uitvoering van het Brentano voelt het aan alsof Beethoven dit werk zonder moeite, in een ruk neerschreef. Voor wie Beethovens late kwartetten in al hun rijkdom wil horen, is dit dus een prachtige uitvoering, al zal de vaak expres ongepolijste manier van spelen niet iedere luisteraar aanspreken.

Meer over Ludwig van Beethoven


Verder bij Kwadratuur

Interessante links
Agenda
Concertagenda
  • Geen concerten gevonden.