Wolfgang Amadeus Mozart is het meest gekende muzikale wonderkind uit de geschiedenis maar hij was zeker niet de enige. Twee andere namen die zich aanbieden zijn die van Erich Wolfgang Korngold en Felix Mendelssohn-Bartholdy. Als kind uit een welgestelde joods-Duitse familie, kende Mendelssohn een bevoorrechte jeugd (er stond de familie zelfs een privé-orkest ter beschikking) en had hij ruimschoots de gelegenheid om zijn compositievaardigheden te oefenen vanaf jonge leeftijd. Dat leidde tot een hele reeks jeugdige composities waaronder twaalf symfonieën voor strijkorkest en de twee eerste strijkkwartetten, die hier voorgesteld worden door het Engelse Gabrieli strijkkwartet. Mendelssohn schreef zijn eerste kwartet op achttienjarige leeftijd en zijn tweede niet zo lang daarna maar beide werken werden in omgekeerde volgorde uitgegeven en zo werd de nummering omgedraaid. Het Gabrieli kwartet begint op de opname echter chronologisch met het vroegste werk, het tweede strijkkwartet in A majeur, opus 13.
De vier muzikanten zorgen voor een actieve uitvoering waarbij zich in het eerste deel van Mendelssohns strijkkwartet in A majeur een soort van rivaliteit ontwikkelt en de vier instrumenten continu op elkaar inpikken. Ook het langzame deel van dit kwartet wordt erg energiek gespeeld, met een opgewonden middensectie. Het hoofdthema straalt echter kalmte uit, al zoeken de muzikanten zelden een echt zachte 'piano' dynamiek op. Een comfortabele en warme klank primeert boven het zoeken naar uitersten. Ook de finale bezit een zelfde bewogen geest en rusteloos samenspel in haar snelle sectie. De recitatief-achtige passage waarmee het deel opent bezit een opvallend gearticuleerd karakter: het zou niet moeilijk zijn om een gesproken tekst te vinden om op de noten te passen. In het tweede kwartet, in de meer berustende toonaard van Es majeur, vindt het Gabrieli kwartet een geslaagde fusie tussen transparantie en een warme, volle basiskleur, mede dankzij de slanke maar sterk ondersteunende klank van cellist Keith Harvey. Elke belangrijke lijn komt echter moeiteloos door de begeleiding door. Het scherzo speelt met het contrast tussen een ingehouden (wat dynamiek en tempo betreft) hoofdmelodie, spits en geaffecteerd uitgevoerd en een snelle, onschuldige middensectie die zo uit de sprookjeswereld van 'Ein Sommernachtstraum' had kunnen weggevlogen zijn. Het langzame deel speelt verder met de warme, ontspannen klank die dit kwartet zo vlot beheerst maar de finale, in bewogen mineurtoonaard toont een andere zijde van het ensemble, hard in haar accenten en spits in de fraseringen van Mendelssohns dramatische samenspel. De finale dooft echter haast als bij toeval uit, terloops en zonder veel aandacht te trekken, een erg mooie manier van de vier kwartetmuzikanten om deze cd af te sluiten.
Dit is een goed geoliede uitvoering van Mendelssohns eerste twee strijkkwartetten, afwisselend opzwepend en berustend. Het Gabrieli kwartet kent deze muziek door en door en voert een warme, romantische maar transparante Mendelssohn uit.
Meer over Felix Mendelssohn-Bartholdy
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
