Frédéric Chopin werd door zijn leerling Wilhelm von Lenz na zijn dood 'de enige politieke componist' van zijn tijd genoemd. En dat is begrijpelijk: Chopin leefde en werkte namelijk in Parijs maar was in Polen geboren. Hij moest het land ontvluchten na de novemberrevolutie van 1830 tegen de Russische overheersing. Twee Poolse boerendansen blijven steeds prominent fungeren in zijn muziek: de snelle mazurka en de trotse polonaise. Waar de Polonaise muzikaal geen compromissen sluit, tekent de elegantere mazurka een genuanceerder beeld. Geen wonder dan dat vele tijdgenoten in Chopins mazurka's de geest van een door Rusland bezet Polen zagen. Robert Schumann had het zelfs over 'kanonnen verborgen tussen bloemen' wanneer hij Chopins muziek besprak.
De mazurka als muziekstijl bleef een constante tijdens Chopins leven: ze behoorden tot de eerste werken die hij voor piano schreef en ook tot de laatste. De jonge Israëlische pianist Idda Bar-Shaï nam ongeveer de helft (vijftien mazurka's) ervan op en presenteert ze hier min of meer in chronologische volgorde, van de eerste mazurka uit 1827 tot de laatste uit 1849 net voor Chopins dood. Dit is dus geen integrale uitvoering maar een persoonlijke selectie, zij het dan een die een getrouw overzicht van Chopins muziek biedt.
En omdat deze mazurka's grondig van elkaar kunnen verschillen wat karakter en toonaard betreft is dit dus een cd met voldoende variatie. Bar-Shaïs volgorde zorgt ervoor dat elk stukje een andere toon kan aanslaan. Mooie, compacte bassen houden een stevig tempo in een mazurka als die in f mineur op. 7/3. De uitvoering zou bovendien ook niet echt als Chopin klinken als die typische flexibiliteit in tempo, dat samenbrengen van doelbewustheid en aarzeling niet tot in elke maat van deze muziek doorgedrongen zou zijn. Zo kan Bar-Shaï ook binnen één mazurka het karakter plots laten omslaan van strijdvaardig naar desolaat of van hoop naar verdriet. Op de tragere dansen kan hij bovendien heel ingetogen klinken, de luisteraar persoonlijk aanspreken waar een grote Chopin-pianist als Maurizio Pollini lyrischer durft te zijn. Zo bewijst Iddo Bar-Shaï zowel een diepe voeling te hebben met deze muziek als een persoonlijke kijk op wat terecht tot de hoekstenen van het romantische pianorepertoire gerekend mag worden.
Meer over Frédéric Chopin
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
