Per definitie zijn troubadours zangers met een levensverhaal, muzikale vertellers. Hetzelfde kan gezegd worden van Gert Vlok Nel, een Zuid-Afrikaanse kleinkunstenaar. Dankzij zijn scherpe pen is deze maatschappijcriticus in het verre Zuiden razend populair. Na een pauze van enkele jaren komt de man op de proppen met 'Beaufort – Wes se Beautiful Woorde', een geheel van verhalen, gedichten en visuele anekdoten. Het grote probleem van dit multimediawerk is echter de taal zelf, een mengelmoes van Nederlands, Engels en eigen klanken ofte rasecht Zuid-Afrikaans: voor velen hier een onverstaanbaar gebrabbel. Zoiets bemoeilijkt de communicatie natuurlijk en doet de boodschap verdwijnen. Gelukkig verhult dit de muzikale subtiliteit en intimiteit van dit plaatje niet, dat een uitdaging vormt voor de hardnekkige, volhoudende luisteraar die zijn heil kan vinden in een verhelderend tekstboekje of de bijhorende documentaire.
Apartheid lijkt een onderwerp dat ver van ons bed staat, bij Gert Vlok Nel is dit niet het geval. In 'Dixie' zingt hij duidelijk: "je moet mij niet achter laten in dit land / waar ze nog heksen verbranden". De woorden, indien verstaanbaar, die deze zanger gebruikt zijn scherp en staan tegelijkertijd in schril contrast met n zijn schuwheid voor de buitenwereld (zeker de media) en de ingetogenheid van zijn muziek. De acht liedjes op deze cd zijn vaak opgeluisterd met niet meer dan een akoestische gitaar en de warme, mompelende stem van Gert Vlok zelf. Mede dankzij de verstaanbaarheid van enkele woorden hier en daar, is de vergelijking met de in België populaire Filip Kowlier groot. Meer nog dan de West-Vlaming, zorgt deze Zuid-Afrikaan echter voor een heerlijke melancholie. De broeiende, slepende blues-solo van de ballade 'Hillside Lullaby' is dankzij opluistering met slidegitaar een toonbeeld van broze intimiteit en een accentje met mondharmonica versterkt dit gevoel. Toegegeven, het is niet altijd even gemakkelijk volgen zonder het bijbehorende tekstboekje. Zo is 'Waarom Ek Roep na Jou Vanaand' een meer dan tien minuten durende ballade die veelal op één toon wordt afgedramd en daarmee zelfs verdovend werkt. Daarmee wordt het verlangen en de zoektocht naar liefde die het nummer inhoudt wat afgevlakt.
Op 'Beaufort – Wes se Beautiful Woorde' blijft de muziek, ondanks zijn schoonheid, nauwelijks overeind zonder tekstuele verduidelijking. Als bonusschijfje is daarom een dvd-documentaire van Walter Stokmans toegevoegd over het leven in Beaufort – Wes, dat gekneld ligt tussen Kaapstad en Johannesburg en door de verzengende hitte van de Karoowoestijn in toom gehouden wordt. Kinderen die achter een balletje aanhollen, hoertjes die rond truckstandplaatsen rond kuieren, erbarmelijke huisjes en verdorde straten geven een realistische weerspiegeling van het buitenleven in de townships. Mooi moment is wanneer een groep blanke scholieren in echte, meerstemmige Afro traditie Vlok Nels 'River' zingt, een lied vol heimwee en foute maatschappelijke toestanden.
'Beaufort – Wes se Beautiful Woorde' is een sfeerprent, een alomvattende documentaire over het niet altijd even fijne leven in Zuid-Afrika. Tekst, beeld en muziek horen netjes bij elkaar en geven een mooi totaalbeeld, al is 'mooi' in dit geval niet altijd als 'sociaal verantwoord' te interpreteren.
Meer over Gert Vlok Nel
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
