Kerstmis is in aantocht en in haar kielzog volgen talloze cd's met verheven kerstmelodieën. Deze dubbelcd is echter, behalve het feit dat hij al wat langer uit is, niet zomaar één van deze kerstliedcompilaties. Het Harmonia Mundi label heeft hier immers vier Kerstcantaten en het Magnificat (BWV 243a) van Johann Sebastian Bach, uitgevoerd door het Collegium Vocale onder de leiding van Philippe Herreweghe, samengebracht. Het Collegium Vocale en haar dirigent hebben een lange traditie en grote reputatie wat betreft het uitvoeren en opnemen van Bach's geestelijke muziek. Het hier afgeleverde werk kan dan ook weer als een pareltje tussen andere opnames van Bach beschouwd worden.
Het eerste deel van deze dubbelcd bevat drie cantaten die Bach in 1724 componeerde voor de eredienst rond kerstmis te Leipzig, waar hij sinds 1723 als Kantor tewerkgesteld was. De drie werken zijn gecomponeerd voor een kleine orkestbezetting die bij deze uitvoeringen steeds perfect complementair aan de koorpartijen ingezet wordt. Enkel in 'Gelobet seist du, Jesu Christ' (BWV 91) treden de blazers werkelijk solistisch op de voorgrond. Dit om het feestelijk karakter van dit werk te onderstrepen. Bij de andere cantaten beperkt het gebruik van de hout- en koperblazers zich tot de harmonische en melodische ondersteuning van de koorpartijen, waardoor de algemene intimiteit van het werk bewaard blijft. Deze cantaten zijn gedacht als meditatieve muziek, over de ware betekenis van het kerstfeest voor de mensen. Het feit dat hier, door de aanpak van Herreweghe, de muziek een grote transparantie behoudt en de tekst op een zeer bewuste wijze gehoord kan worden versterkt de ervaring van deze basisgedachte. Het Magnificat (BWV 243a) is dan weer een, nog steeds religieuze, tegenpool van deze bemeten intimiteit. Dit magnificat is immers een lofzang voor de Maagd Maria die op de kerkelijke hoogdagen (ic Kerstmis) gespeeld wordt en waarvan de pracht mag afstralen als van een barokke kathedraal. Dit gebeurt dan ook met een net iets feestelijkere orkestbezetting met scherper koper en met meer solointerventies voor vooral de hobo. De basis van dit werk blijft echter nog steeds het vijfstemmige koor, dat veel brillianter en extroverter overkomt, maar steeds haar tekstuele expressie bewaart.
Ongewaarschuwde kopers van een doordeweekse kerstcompilatie zouden wel eens kunnen schrikken van dit uitzonderlijk pareltje. Deze werken opleggen tijdens het jaarlijkse kerstdiner is dan ook absoluut niet de meest geschikte wijze om deze prachtige opnames van muzikale religieuze devotie te eren.
Meer over J.S. Bach
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
