Het œuvre van Bach staat vol met verwijzingen en citaten uit oorspronkelijke composities. Composities niet van Bach alleen want Bach bewerkte ook graag werken van tijdgenoten al voorzag hij ze van eigen stijlkenmerken. Het zogenaamde 'parodiëren' van muziek was in een tijd toen er nog geen copyright bestond gemeengoed en het kan dan ook niet verbazen dat de werken op deze cd met orgel- en vioolmuziek allemaal bewerkingen zijn van al bestaande composities.
Organist Vincent Dubois bespeelt het instrument van de kerk van het Picardische Guignicourt, een modern instrument met een moderne stemming en getemperde toonsafstanden maar ook een instrument dat qua klankrijkdom en macht moeiteloos de vergelijking met oudere Noord-Europese kerken aankan. Zo opent de cd indrukwekkend met de sinfonia uit cantate 29, in een bewerking van organist Marcel Dupré, die ook de andere sinfonia van de cd, die uit cantate 146, voor orgel herschreef. Transcripties en bewerkingen in alle mogelijke vormen dus, van een concerto voor orgel dat Bach vrij naar Vivaldi bewerkte tot een prelude en fuga voor orgelsolo waarvan de fuga afkomstig is uit een sonate voor vioolsolo – die hier dan ook niet kon ontbreken. De sonate voor viool en orgel in G groot, BWV 1019 voorzag twee cantates van melodisch materiaal, net als de prelude tot de derde partita voor soloviool.
De trage delen doen het, in een transcriptie voor orgel net een beetje minder goed. Zo komen de twee langzame delen uit Vivaldis concerto in D majeur (een concerto dat Bach bewerkte uit het bekende 'L'estro armonico' een reeks van twaalf concerti van zijn Italiaanse tijdgenoot) wat te weinig lyrisch over en is de balans tussen melodie en begeleiding niet altijd even optimaal. Maar in de snelle delen, in het bijzonder de finale van dit vijfdelige werk, laat Dubois het orgel in al zijn grootsheid schitteren.
De derde partita in E groot (althans, de prelude eruit) en Bachs eerste solosonate BWV 1001 vormen het gedeelte voor soloviool op de cd en violist Raphaël Oleg voert deze polyfone muziek met een aangeboren flair voor virtuositeit uit. Een niet altijd even duidelijk harmonisch verloop (nu zijn we aan het vitten maar bij zulke bekende werken als het 'Adagio' uit de eerste sonate mag dan ook wel eens) wordt ruimschoots gecompenseerd door een vloeiende melodievoering en een verbluffende, haast romantische beheersing van de meest virtuoze trekken zoals het 'presto' uit de eerste sonate voor vioolsolo.
Met een orgel dat een zeldzame weelde aan klankkleuren ten gehore brengt en op cd klinkt alsof het in je eigen huiskamer bespeeld wordt en een interpretatie die bij beide uitvoerders natuurlijk en vlot klinkt is dit beslist geen tegenvallende cd. Zeker omdat Bachs orgelmuziek een veelzijdig oeuvre verbergt maar van verschillende werken op deze cd, zoals de sonate voor viool en orgel BWV 1019 of het concert voor orgel BWV 596) weinig opnames bestaan.
Meer over Johann Sebastian Bach
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
