Het kan altijd gebeuren, dat een van de meest waardevolle cd's van het voorbije jaar aan de aandacht dreigt te ontsnappen. Gelukkig dook Amandine Beyer's opname van Bachs zes magistrale sonates en partita's in genoeg eindejaarslijstjes op om te doen vermoeden dat het hier een heel speciale opname betreft. En inderdaad! Het begint met het artwork, dat een kunstwerkje op zichzelf vormt. Dirigent Philippe Herreweghe had bij het oprichten van zijn eigen label Phi recent beloofd om elke cd een prachtige inkleding te geven. Daar is weinig van in huis gekomen: hij houdt het op een conventionele cd-tekst met de reguliere info. Zig-Zag Territoires durft echter voorbij de clichés te denken en komt met een kunstig bewerkte dubbel-cd op de luisteraar af, met artistieke foto's en interessante, prettig weglezende teksten in het boekje. Een citaat tussen de uitleg door, of een grove penseeltrek: het kan. Want inderdaad wil diegene die tegenwoordig nog investeert in muziek los van het internet, ook een muzikale meerwaarde. Dat Zig-Zag daar uitstekend op anticipeert, is uiteraard mooi meegenomen.
In essentie draait het echter nog steeds om de muziek – gelukkig maar. Zoals Olivier Fourés in zijn tekst bij deze werken zegt, behoeven ze eigenlijk amper nog introductie. Violisten namen deze zes monumenten reeds ettelijke malen op en telkens weer een lofzang beginnen over hun contrapuntisch vernuft, dat is volgens de auteur niet meer nodig. Dus geeft hij enkele zaken mee over de manier waarop de werken historisch, maar ook puur technisch, in de 21e eeuw kunnen gezien worden. Daarna geeft Amandine Beyer zelf wat uitleg bij haar voorliefde voor deze werken en verklaart ze waarom als toemaatje aangenaam virtuoos werk van Johann Georg Pisendel werd toegevoegd. Tevens neemt ze, helaas, de stereotiepe uitspraak dat elke uitvoering "van het moment afhangt" en dus "incompleet" is, in de mond. Wie haar echter hoort spelen, kan zich vragen stellen bij een dergelijke uitspraak. Elders reeds werden haar uitvoeringen van deze "sei solo" (een bewuste vergissing van Bach, die niet "sei soli" schreef en dus met de boodschap "je bent alleen" op de proppen kwam in plaats van met "zes solowerken"?) "zen" genoemd. Wie er de redelijk recent verschenen opname van Isabelle Faust bijhaalt, tevens met veel lof onthaald, hoort inderdaad meteen een immens verschil. Bij Faust staat, zoals bij veel interpreten overigens, de violistieke "strijd" met de werken centraal. Haar versie is weerbaar, spitant en elektriserend. Het zou verkeerd zijn om te zeggen dat Beyer's visie wars is van dergelijke adjectieven, maar er hangt een veel grotere rust boven haar keuzes. Zonder intellectueel te worden, overstijgt de violiste het technische aspect en graaft ze naar iets dieper. Ook haar excursie blijft daarbij vinnig en strijdbaar, maar het is niet alsof haar Bach "onder stroom" staat. Ze speelt deze werken werkelijk met een tijdloos aandoend gemak, niet gehaast, maar ook niet aanmodderend als in een nooit eindigend verhaal.
Evenwicht en harmonie zouden dan ook als kernwoorden bij deze opname mogen geplaatst worden. Van daaruit is ongetwijfeld de metafoor gegroeid dat Beyer "als een zen-Boeddhist" musiceert, of liever, mediteert. De vergelijking schiet tekort voor wat de overgave en de duidelijke keuzes betreft die de violiste maakt, want onder zen kan men even goed mak en loom verstaan. Niet zo bij Beyer, die zelfs de grootste accenten het aanschijn geeft van de grootst mogelijke logica. Alles valt op zijn plaats, tevens met dank aan de heldere, niet te scherpe opnametechniek, die eens te meer het evenwichtig gevoel bij dit album onderschrijft. En aangezien zowel het puur muzikale als de opnamekwaliteit en de uitgave perfect verzorgd zijn, mag er nog eens een zeldzame vijf sterren uitgedeeld worden.
