Johannes Brahms was naast componist ook een getalenteerd concertpianist en zeker in zijn vroege werken, krijgt de solopiano een prominente plaats. Dit is gedeeltelijk te danken aan het feit dat Brahms, onzeker over zijn eigen kunnen en zelfkritisch en bescheiden, zich niet meteen aan kamermuziek, laat staat orkestmuziek wou wagen. Brahms' respect voor zijn voorgangers toont zich ook in deze vroege werken, niet in de laatste plaats in de werken die op deze cd staan. De pianosonate opus 1 neemt duidelijk Beethovens pianosonates als model terwijl de bijzonder virtuoze en groots opgezette variaties op.24 een thema van Handel als uitgangspunt nemen (vandaar de naam) en verwijzen naar de 'Diabelli' en 'Eroica' variaties voor pianoforte van Beethoven. Twee minder grote werken maken de cd af: Brahms' vroegste compositie voor piano, een 'scherzo' dat later opusnummer vier mee kreeg en een bewerking van een 'Gavotte' op een thema van Gluck, nogmaals een werk waarin Brahms naar oudere meesters teruggrijpt.
De Finse pianiste Laura Mikkola, in 1995 nog tweede laureate op de Koning Elisabethwedstrijd, doet Brahms alle eer aan in een uitvoering die helder en transparant klinkt en het orkestrale aspect van Brahms' muziek, dat al zo duidelijk aanwezig is in deze vroege pianowerken, hoorbaar naar voren brengt. Het thema van de 'Händel variaties' wordt elegant genoeg gebracht, vol met quasi barokke, vluchtige figuraties die Mikkola zonder enige moeilijkheid lijkt voort te brengen. Dit doet de opening van de 'Händel variaties' heel achttiende-eeuws klinken, ondanks de grotere, rijkere sonoriteit van Mikkola's concertvleugel. De snellere variaties worden met hoorbaar enthousiasme uitgevoerd, zoals variatie XIV met zijn snelle tempo. De doorgaans wat droge bassen maar de monumentale klank van Mikkola's piano zorgen voor een heroïek die zo typisch is voor Brahms' muziek.
Het eerste deel van de eerste sonate klinkt grandioos en heroïsch, zonder twijfel Beethoveniaans maar zelfs deze uitstekende pianiste kan niet vermijden dat haar instrument af en toe wat hard overkomt, in de openingsfrase bijvoorbeeld. Het scherzo en de finale worden speels uitgevoerd, met een flink tempo, wispelturig in het hoog register. Vooral het scherzo houdt Mikkola wat onvoorspelbaar, demonisch en vurig maar niet steeds met evenveel ruimte om meer tedere frases in de verf te zetten. De trage delen daarentegen, het tweede deel van de sonate, de 'Gavotte' of de trage variaties uit de Händel variaties zijn ronduit prachtig. De 'Gavotte' vormt bijvoorbeeld een heerlijk rustpunt op de plaat en getuigt van Brahms' (en in de uitvoering ook van Laura Mikkola's) voorliefde voor eenvoudige, volkse en charmerende melodietjes. Zo bevat deze cd een knappe opname die de pianomuziek van Johannes Brahms alle eer aandoet.
Meer over Johannes Brahms
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
