Haydn was componist van muziek in alle mogelijke genres en 2009, de tweehonderdste verjaardag van zijn sterfdatum is de gelegenheid om allerlei minder bekende werken van hem opnieuw een plaatje in de cd-collectie te geven. De 'divertimenti a 4', die ergens in het midden van de jaren 1750 gecomponeerd moeten zijn en tien jaar later uitgegeven werden, werden geschreven op vraag van een Oostenrijkse edelman, Karl Joseph Edler von Fürnberg en vervulden perfect de vraag uit die tijd naar gemakkelijke, populaire ontspanningsmuziek voor vier strijkinstrumenten.
Voorlopers van de latere strijkkwartetten zijn deze werken echter niet: in de eerste plaats omdat het aanpassingen zijn van divertimenti die voor zes instrumenten geschreven werden (twee extra hoornpartijen werden door de uitgever weggeknipt) maar ook omdat Haydns basinstrument eerder een contrabas of violone in de plaats van een cello zou zijn geweest. Bovendien is dit pure ontspanningsmuziek die elegant en verzorgd klinkt maar verre van de complexiteit van Haydns latere strijkkwartetten laar horen. Haydn schrijft steeds dankbaar voor elk instrument, zowel hier als in zijn andere kamermuziek maar laat hier bewust ingewikkelde polyfonie of gedurfde harmonieën achterwege en vervangt die door een eenvoudige textuur waarin de twee violen het gros van de melodietjes op zich nemen.
Al kan deze opname bij een eerste beluistering wat koud overkomen, toch geven de vier muzikanten Haydns muziek erg veel charme mee. Een volledig vibratoloos, vlak vioolspel is geen sinecure, zeker niet omdat Haydn een vaak uiterst hoge eerste vioolpartij voorschrijft maar eerste violist Jenping Chien speelt haarzuiver en erg helder. Dat vlakke vioolspel zorgt voor strak uitgevoerde langzame delen, zonder een greintje (anachronistische?) romantiek erin maar de menuetten bezitten een stevige cadans en Haydns finales komen opvallend zwierig over. Een continue aandacht aan frasering en retoriek is trouwens wat deze muziek zo verstaanbaar houdt. Bovendien bezit Haydn altijd weer de gave om inspirerende melodietjes te componeren, zoals in het erg levendig uitgevoerde laatste deel van het divertimento in D majeur.
De charme van Haydns muziek zit vaak vervat in de kwaliteit van zijn uitvoering want een ongeïnspireerde uitvoering kan deze muziek lusteloos en simplistisch doen klinken. Het Piccolo Concerto Wien verzorgt echter een interpretatie met opwindende snelle delen en zuivere, afgewerkte langzame en met een sterk doorgedreven aandacht voor de fijnere details van Haydns muziek. En dat maakt werken als deze meer dan genietbaar om te beluisteren.
Meer over Joseph Haydn
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
