Mendelssohn is geen onbekende op concertprogramma's of cd-opnames maar zijn faam berust niet gelijkmatig op zijn hele oeuvre. Sommige werken, zoals de 'Italiaanse' symfonie of de twee Bijbelse oratoria ‘Paulus’ en ‘Elias’ worden regelmatig uitgevoerd maar andere als de eerste symfonie of de Griekse tragedies waaronder het nochtans wondermooie ‘Oedipus in Colonos’ veel minder vaak.
Over het kamermuziekrepertoire van Mendelssohn bestaat echter geen onenigheid: werken als het octet voor dubbel strijkkwartet behoren rotsvast tot het standaardrepertoire, net als Mendelssohns zeven strijkkwartetten. Uit die zeven selecteerde het Tsjechische Zemlinsky strijkkwartet er twee van de meest dramatische, namelijk het opus 44/2 in e mineur en het opus 80 in f mineur, samen met het 'Capriccio' voor strijkkwartet opus 81 nummer 3.
Deze cd werd op het scherp van de snee ingespeeld en dat laat zich vanaf de eerste noten horen. Deze kwartetten bezitten een onstuitbaar momentum, een bewogenheid die al inherent is aan deze werken in een aangrijpende mineurtoonaard maar die het Zemlinsky kwartet nog eens moeiteloos naar voren brengt.
Zo passen de vier stemmen naadloos in elkaar. De snelle delen worden op die manier een actief en boeiend spelletje heen-en-weer passeren van korte motiefjes. De vertrouwde feeërieke lichtheid van 'Ein Sommernachtstraum' maakt echter plaats voor een meer volbloeds romantische uitvoering die zowel energiek als erg geëngageerd klinkt. Dat wil zeggen dat het Zemlinsky kwartet een volle, robuuste klank bezit die het gebruikt om Mendelssohns muziek te spelen. Geen wonder dan dat accenten scherp gegeven worden, er met veel vibrato gespeeld wordt of dat de eerste vioolpartij briljant en solistisch mag schitteren. Zelfs in de - nochtans vrolijke - scherzi wordt het ritme aangedikt, zelfs opvallend benadrukt in het scherzo van het kwartet opus 44.
Ook het tempo van de trage delen uit beide kwartetten ligt vrij hoog, wat een vlotte cadans in deze lyrische stukken houdt. Een brede zangerigheid is zonder schaamte aanwezig in deze langzame delen en de manier waarop eerste violist Frantisek Soucek 'in zijn snaren kruipt', om het zo uit drukken op Mendelssohns genereuze melodielijnen vormt een welkom moment van rust op de cd.
Deze dramatische lezing van Mendelssohn is een afwisseling van een Mendelssohn die gewoonlijk eerder op luchtig classicistische, Mozartiaanse leest geschoeid is. Het Zemlinsky kwartet brengt twee strijkkwartetten en een ‘Capriccio’ die met beide voeten in de romantiek staan en het ensemble doet dat op een zonder meer overtuigende en gedreven manier.
Meer over F. Mendelssohn-Bartholdy
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
