Ferdinand Ries (1784-1837) kwam net als de veertien jaar oudere Beethoven uit Bonn, waar Beethoven regelmatig samen gespeeld had met Ries' vader. Uit dank voor de steun die vader Ries aan de familie Beethoven gaf na de dood van Beethovens vader, accepteerde Beethoven zoon Ries als student in Wenen en introduceerde hij hem in de Oostenrijkse muzikale milieus. Ries groeide uit tot Beethovens bekendste student. Hij was zelf geen onverdienstelijke componist die een groot deel van zijn carrière niet op het Europese continent maar in Engeland doorbracht, alvorens op pensioen te gaan naar zijn geboortestreek, het Rijnland. 

Uit talloze brieven blijkt hoeveel waardering Beethoven voor zijn (oud)student kon opbrengen. De waardering was wederzijds en Ries zette zich onvermoeibaar in om de muziek van Beethoven te promoten. Dat Ries vergeten werd is een jammere zaak want hij schreef prachtige muziek die gerust naast die van Beethoven gezet mag worden en die vaak bekendere tijdgenoten als Spohr of Weber overtreft. Alle werken op deze cd zijn ouvertures, hetzij concertouvertures die bedoeld werden om een concertavond te openen - zoals de 'Grosse Festouverture', de 'Ouverture Bardique' of de ouverture 'L'apparition' - of theaterouvertures, die de toon en het karakter van het toneelstuk schetsen dat ze vooraf gaan. De ouvertures tot Schillers 'Don Carlos' en 'Die Braut von Messina' zijn voorbeelden van de laatste soort.

Beethoven toont zijn gezicht - en invloed vooral - in de ouverture tot 'Don Carlos' met zijn ernstige mineurtoonaarden en plotse en scherpe accenten. Zo bruusk als deze ouverture klinkt, zo elegant is de ouverture tot 'Die Braut von Messina', een stukje muziek dat met zijn fijne melodietjes en dankbare orkestratie bij de blazers aan Carl Maria von Weber doet denken.     

In het orkest worden trouwens blijkbaar – soms toch - natuurhoorns gebruikt, wat een vleugje authenticiteit aan deze opname verleent. Het klinkt ook mooi want Ries schrijft veel en dankbaar voor de archetypisch romantische hoorn. De andere koperblazers hebben er wel wat van weg om agressief en vooral luid uit de hoek te komen. Anderzijds is dat ook wel precies wat men mag verwachten in een werk met een titel 'Grosse Festouverture und Siegesmarsch'. Een trombonesolo in 'L'apparition' wordt met een stevige dosis machismo uitgevoerd, wat jammer genoeg tamelijk misplaatst is in dit stemmige werkje.    

L'apparition is een concertouverture die Ries voor de Parijse concertzalen schreef - het was meteen ook Ries' laatste orkestwerk - maar het stuk kreeg meteen na de première een lading slechte recensies mee. Dat was ongelukkig want de ouverture, die met feeërieke figuraties in de violen begint, net als Mendelssohns ouverture tot Shakespeares 'Midsummer Night's Dream', is zeker een van Ries' meer inventieve werken, vol met leuke akkoorden en melodietjes en erg sfeervol georkestreerd. 

Het Duitse label CPO is naarstig bezig met het verzamelde werk van Ferdinand Ries op plaat uit te brengen. Het is een waardevolle taak want Ries' muziek is te mooi om vergeten te worden. Het WDR orkest uit Keulen zorgt voor sfeervolle en muzikale uitvoeringen. De muziek neigt soms naar net dat beetje teveel bombast, maar als men onthoudt dat deze ouvertures bedoeld zijn als briljante of grandioze openers voor toneelstukken of symfonische concerten, is zoiets gemakkelijk vergeven.

Meer over Ferdinand Ries


Verder bij Kwadratuur

Interessante links
Agenda
Concertagenda
  • Geen concerten gevonden.