Het requiem van Mozart is overbekend en behoeft geen verdere uitleg. Die 'Fassung für Streichsquartett' in de titel van de cd misschien wel. Die is van de hand van de Duitse arts en melomaan Peter Lichtenthal. Lichtenthal vestigde zich aan het begin van de negentiende eeuw om gezondheidsredenen in Milaan, waar hij het zich tot taak maakte de Italianen de Duitse klassieken te leren kennen. Zo schreef hij onder andere bewerkingen van Haydns symfonieën en een vertaling van Mozarts 'Die Entführung aus dem Serail'. Ook deze bewerking, van Mozarts laatste, onafgewerkte compositie, past in de opzet de Milanezen bekend te maken met Mozarts muziek. Dat dit arrangement enige claim kan maken om authenticiteit, blijkt uit het feit dat Lichtenthal in Wenen al vroeg bevriend raakte met Mozarts vrouw Constanze en zijn zoon Karl. Het jonge Oostenrijkse kwartet 'StringFizz' koos dit requiem om er haar eerste cd mee op te nemen en hoewel niets het oorspronkelijke requiem kan overtreffen, biedt deze versie tenminste een originele en vaak verrassende kijk op een van Mozarts bekendste composities.
De afwezigheid van blazers verandert hier en daar ook grondig de manier van spelen. Geaccentueerde passages worden af en toe voluit lyrisch uitgevoerd en niet elk ritme – in snelle delen soms onmisbaar – wordt gespeeld. Het opvallendst is het 'Tuba Mirum' waar het tempo gevoelig hoger ligt dan gewoonlijk, omdat hier niet kan geprofiteerd worden van de sonoriteit van de combinatie van trombone en bas. De polyfone delen zoals het 'Kyrie', het 'Sanctus' of het 'Hostias', geven dan weer een uitstekend, helder resultaat met slechts vier gelijkwaardige stemmen.
Het is snel duidelijk dat de vier kwartetmuzikanten, die alle vier vibratoloos spelen, met een volledig vlakke klank, veel moeite doen om de variatie aan klankkleuren in de originele orkestratie te evenaren. Dit leidt tot geslaagde momenten, zoals het schitterende einde van het 'Sanctus' of het woeste 'Confutatis', waar een zelfs wat rauwe cello de motor vormt onder de onrustige melodielijnen. Maar soms komt dit wat vreemd over. Het begin van het Requiem, met zijn fugatische inzetten in de fagotten en bassethoorns (in het origineel althans), zorgt, zoals het hier uitgevoerd wordt, voor wat vreemde klanken die niet onmiddellijk als die van een strijkkwartet te herkennen zijn.
Buiten het feit dat niets het origineel kan overtreffen, zijn hier en daar (kleine) minpuntjes te vinden in de uitvoering. Zo wordt het einde van het 'Confutatis', normaal gesproken uiterst innig, hier nogal gevoelloos gespeeld, met een tempo dat strak blijft doorlopen. Jammer, want doorgaans doen de vier muzikanten genoeg moeite om 'hun' requiem dezelfde allure te geven die het orkestrale origineel had. Maar toch blijft dit een leuke, zij het niet echt memorabele, cd, die Mozarts laatste werk op een frisse manier bekijkt.
Meer over Wolfgang Amadeus Mozart
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
