Met een lichte overdrijving zou kunnen gesteld worden dat Hugo Wolf voor het laatromantische lied betekent wat Richard Wagner betekent voor de laatromantische opera. Wagners grootse idealen die muziek, beeld en poëzie combineren, worden door Wolf gebruikt om tot het compactere en intiemere van zijn liederen te komen. Van zijn meer dan driehonderd liederen schreef Wolf er drieënvijftig op tekst van de Duitse dichter Eduard Mörike. Uit die bundel hebben tenor Werner Güra en pianist Jan Schultsz er voor hun nieuwste cd drieëntwintig geselecteerd.
Wolfs schrijfwijze is overwegend laatromantisch: brede melodieën en harmonische expressiviteit overheersen. In al die brede laatromantiek balanceren zijn liederen ook af en toe op de grenzen van de tonaliteit. Soms lijkt de harmonische grond vast te zijn, maar doet een pianotussenspel die zekerheid even verdwijnen. De piano is hier in vergelijking met bij voorbeeld Schubert uitgegroeid tot een volwaardige partner van de zanger en geeft in typische uitgesponnen chromatische melodieën als het ware haar mening over wat de zanger net vertolkt heeft. In het begeleiden laat Wolf haar alle paden bewandelen: van het zangerige bijna perpetuum mobile bij 'Verborgenheit', tot de opgejaagde en meer en meer virtuoos wordende stuwing die ze moet geven in de ballade 'Der Feuerreiter'. In de zangstem zoekt Wolf, behalve in ingetogen liederen als 'Gebet', ook naar vernieuwing. Zo laat hij de zanger in datzelfde 'Der Feuerreiter' steeds maar opgewondener en luider zingen tot het uiteindelijk meer een soort van 'Sprechgesang' wordt dan echt lyrisch zingen. Toch gaat Wolf die échte lyriek niet uit de weg, zij het dat het net als bij Wagner expressieve, uitgesponnen, quasi 'oneindige' melodieën worden. Door de harmonische complexiteit zitten die melodieën vaak boordevol verrassende intervallen en aparte wendingen. In de mooi uitgebalanceerde selectie hebben Güra en Schultsz ook ruimte gelaten voor enkele liederen waar de tekst het natuurleven beschrijft. Dat gaat van het krachtige 'Er ist's', dat door zijn virtuoze begeleiding en snelle tempo een ware uitbarsting van vreugde wordt, over het 'Jägerlied', waar de korte momenten van melodische rust het uiteindelijk moeten afleggen tegen de ritmische stuwkracht, tot 'Fußreise', dat de perfecte muzikale verklanking vormt van een stevige wandeltocht.
Werner Güra heeft een erg warme tenorstem, die waar het nodig is ook de baritondieptes mooi kan inkleuren. Als geboren Duitser is het ook niet meer dan logisch dat zijn dictie en zijn tekstinterpretatie tot in de puntjes uitgewerkt zijn. Waar het echter af en toe misgaat, is in de expressievere uitbarstingen die Wolf vraagt. Dan moet Güra zijn zachte tenor forceren, en gaat logischerwijze de expressieve kracht verloren. Jammer, want in Jan Schultsz heeft hij de ideale begeleider: een virtuoos pianist, voor wie de expressieve eisen van Wolfs laatromantiek geen problemen stellen. Alleen al zijn pianospel maakt deze cd de moeite van het kopen waard!
Meer over Hugo Wolf
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
