De Italiaans-Franse film ‘Ultimo Tango a Parigi’ (beter bekend als ‘Last Tango in Paris’) was bij zijn verschijnen in 1972 een schandaalfilm die zijn weerga niet kende. De katholieke kerk verweet regisseur Bernardo Bertolucci van een expliciete zucht naar erotiek en sloeg de belangrijkste acteurs Marlon Brando en Maria Schneider bijna in de ban. Wie zoveel jaar na datum de film bekijkt, ziet dat het eigenlijk allemaal zó erg niet is: een paar blote borsten en een duidelijk gesuggereerde anale seksscène zijn tegenwoordig niet meer genoeg om een cinefiele publiek te provoceren. Wie goed kijkt, stelt uiteindelijk vast dat Bertolucci expliciet zocht naar een vorm die het grote publiek omver zou blazen, waarvan het vele "overbodige" naakt een voor de hand liggend bewijs is. Daarnaast toont de begingeneriek bijvoorbeeld het existentieel geladen werk van de schilder Francis Bacon, waarboven de schreeuwerige, best sentimentele soundtrack van Gato Barbieri werd geplaatst, zodat het allereerste plaatje van de film zich meteen al op het netvlies brandt.
Zelfs een kleine dertig jaar later blijkt de muziek van Gato Barbieri nog altijd een inspiratiebron te zijn voor tal van muzikanten. Het Nederlandse ensemble I Compani bewees al eerder gek te zijn op het herwerken van bepaalde klassieken: zij namen eerder al Aïda van Verdi en muziek bij films van Fellini onder handen. Met een hoes die volledig gewijd is aan de gelijknamige film en zelfs letterlijke quotes uit Bertolucci's meesterwerk in de muziek, wilde bandleider en tenorsaxofonist Bo van de Graaf een duidelijk statement plaatsen: zelfs een nietsvermoedend luisteraar zal geweten hebben dat het hier om ‘Last Tango in Paris’ draait.
I Compani doet gelukkig meer met de oorspronkelijke score dan deze gewoon naspelen. In de stijl van Gato Barbieri’s jazzwerk, dat fel contrasteert met de ietwat melige score die hij voor ‘Last Tango in Paris’ componeerde, gaat Bo van de Graaf er dikwijls stevig tegenaan. In zijn kielzog deelt ook trompettist Jeroen Doomernik af en toe flinke klappen uit, om nog maar te zwijgen van een uitdagende Christoph Mac-Carty aan het klavier. I Compani wilde echter ook de rol van de tango wat extra in de verf zetten, wat ze in deze bezetting, met bandoneon, twee violen en cello, zeker kunnen doen. Meer mijmerende Ástor Piazzolla-achtige stukjes wisselen de duidelijk jazz- en funk-georiënteerde passages af en maken ‘Last Tango in Paris’ zodoende tot een bijzonder gevarieerde rit.
Interessant is evenzeer dat alle muzikanten wel kaas gegeten hebben van de jazz en er bijgevolg in slagen om los te breken uit de stereotiepen van de tango als genre. Het geluid blijft kortom herkenbaar, maar wat I Compani er mee doet is oneindig veel rijker. Wat deze release finaal bijna een half punt kost, is het lelijke artwork dat de modale jazzliefhebber wellicht zal afschrikken. I Compani is inmiddels niet meer aan zijn proefstuk toe (het ensemble bestaat al 25 jaar!) en toch ziet ‘Last Tango in Paris: The Music of Gato Barbieri & Jazztangos’ er uit als een demo die de groep in eigen beheer uitbrengt. Spijtig, want de muziek zelf is uiterst kwaliteitsvol.
Meer over I Compani & Strings
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
