Gevoel, emotie, zich uiten, met het publiek communiceren, het zijn allemaal woorden die (mis)bruikt worden om de al dan niet vermeende waarde van muziek uit te leggen. Wie sceptisch staat tegenover dergelijke zielenroerselen moet bij dit liveconcert van The Klezmatics – de klezmer supergroep met onder andere saxofonist Matt Darriau en trompettist Frank London – de zakdoek eens droog proberen houden. Bijgestaan door de (Joodse) gospelzanger Josua Nelson en vocaliste Kathryn Farmer weten ze de luisteraar hier zo genadeloos te raken dat meer dan één machoreputatie zal sneuvelen.
Het combineren van klezmer en gospel, het klinkt in deze tijden van crossover haast zo vanzelfsprekend dat een mens zou vergeten hoe ongelooflijk mooi die muziek kan zijn. Het is dan ook geen artistiek verlies wanneer de gospelnummers hier hun typische kenmerken mogen bewaren. Piano en orgel sturen een stevige drive, waarbij riffjes en stoten van de blazers de ondergrond vervolledigen waarop vooral Joshua Nelsons krachtige – maar daarom nog niet oorverdovend luide – stem kan stralen, inclusief vocale improvisaties. Wanneer het klassieke trucje om het slotakkoord uit te stellen en zo de spanning omhoog te stuwen gehanteerd wordt, mist dat zijn effect niet. De onstuitbare dynamiek die zo ontstaat is vooral op 'Elija Rock' verpletterend. Meer bezonken klinkt Kathryn Farmers versie van de gospelklassieker 'Go Down Moses', met Farmer als orgeliste en zangeres. De titeltrack van de cd wordt gebracht in een vocale meerstemmige versie in de traditie van het Golden Gate Quartet.
Ook de klezmernummers mogen hun eigenheid bewaren: de nostalgisch melodie van 'Eliyohu Hanovi' waarmee Frank London de cd opent, het feestende van 'Ki Loy Nue' – met een sterke saxofoonsolo van Matt Darriau – marcherende drum en hoempa-accordeon laten klezmer hier horen als een volwaardige muziekstijl, niet als een streepje folklore. Het expliciet mengen van de gospel en de klezmertraditie is hier minder aan de orde: de nummers mogen grotendeels in hun natuurlijk biotoop blijven. Wanneer het bruggetje wel wordt overgestoken, is het effect des te groter. De gospel 'Didn't it Rain' krijgt een Joodse uptempo fanfareslot, zoals 'Ale Brider' – met het publiek dat volle bak de zangpartij overneemt – een pompend gospeleinde krijgt.
De ultieme en bij voorbaat verloren test voor hardgekookte macho's is 'Shnirele, Perele'. De statig en nostalgisch schrijdende melodie wordt door Klezmatics zanger Lorin Sklamberg adembenemend mooi en kwetsbaar ingezet. Tot driemaal toe valt de begeleiding stil, waarbij Sklamberg weer even alleen in de schijnwerpers komt te staan met delicate improvisaties. Wanneer hij bij de tweede keer het gezelschap krijgt van Joshua Nelson is dit voor de anderen het signaal om er bij het hernemen van de melodie stevig en net iets sneller in te vliegen, waardoor het thema klinkt als een magische formule. Wanneer het nummer alsnog voor een derde keer stilvalt trekt drummer David Licht de anderen marcherend op gang en weerklinkt 'Shnirele, Perele' massaal en emotioneel vertrappelend. Matt Cibula schreef voor Pop Matters over deze cd "If you have any soul at all, you will weep". En daar is geen woord van gelogen.
Meer over The Klezmatics
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
