Kwadratuur interview

Even een korte schets. Dirk Serries is een Antwerpenaar die inmiddels een kwarteeuw de diepte induikt met drones, soundscapes en obscure klankweefsels. Dat klinkt nog niet zo indrukwekkend als een opsomming van de man zijn voormalige projecten als vidnaObmana of Fear Falls Burning, of collaboraties met Steve Wilson (Porcupine Tree), Steve Roach, Robert Rich en vele andere internationale ambientgrootheden. Dat resulteert in tonnen vinyl, tapes en opnamen waarvan een groot deel een heus collectoritem is geworden. Anno 2010 echter niets meer van dat alles. Zelfs het driemansproject 3 Seconds of Air met bluesgitarist Paul Van Den Berg en zijn eigen vrouw heeft moeten wijken voor een absolute terugkeer tot de basis. Onder titel ‘Microphonics’ en de weinig verhullende artiestennaam Dirk Serries beperkt de sfeertovenaar zich opnieuw tot het absolute minimum, de grondklank, het oergevoel.

Foto door Sjugge.
Foto door Sjugge.

Vanwaar deze beweging? Het is natuurlijk niet ondenkbaar dat het allemaal wat veel en onoverzichtelijk werd ten langen leste …?

Niet zozeer vanwege de uitgebreide discografie en het verleden dat ik heb opgebouwd maar eerder als artistieke stimulans en de behoefte om terug te keren naar de oorsprong, het ultieme beginsel waarom ik muziek maak.  De talloze experimenten, samenwerkingen en alter-ego’s zijn steeds noodzakelijk geweest om mijzelf als muzikant maar ook als mens te ontplooien en het maximale hieruit te puren.  Tussendoor keerde echter ik steeds terug naar de oorsprong, mijn roots als muzikant en waarom ik in feite met muziek begonnen ben.  Of laat ons eerder zeggen waarom ik gefascineerd ben geraakt door klank. 

Alles lijkt nu veel persoonlijker. De tijd van industriële klanklandschappen van vidnaObmana, majestueuze omkadering met sfeerbeelden en overdonderende drone-effecten is voorbij. Een verademing?

Min of meer wel, het is een soort van proces om met jezelf in het reine te komen.  Noem het een zuiveringsproces waarin je je ontdoet van alle overbodige luxe en waarin je jezelf verplicht om met één bron aan de slag te gaan.  vidnaObmana is steeds een entiteit geweest waarin veel mogelijk was maar steeds kon terugvallen op een basismethode van minimalisme en een repetitieve gelaagdheid.  Maar doordat dit pseudoniem mij de kans gaf om mijzelf te ontplooien als muzikant werd die basismethode meer en meer genegeerd en zelfs ontdaan van zijn eigen sterkte.  Spiritueel werkte dit op langere termijn niet echt meer stimulerend en inspirerend.  Daardoor ook de reden waarom ik in 2005 besloot om vidnaObmana voorgoed op te bergen.  Het verhaal was verteld en uitgeput.

Die dekmantel is nu weg. Je geeft jezelf nu helemaal bloot, waardoor alles ook brozer en kwetsbaarder wordt. Een fout is nu duidelijk een fout en een slechte dag ook een slechte dag.

Klopt en daar had ik ook de behoefte aan.  Het werken met verschillende alter-ego’s maakt je op langere termijn een beetje schizofreen in die zin dat het vrij complex wordt om van de ene dag op andere over te schakelen naar een andere modus, een andere filosofie en gewoon gevoelsmatig de knop om te draaien.  De nood om mijzelf te herontdekken in het kader van een persoonlijk project onder mijn eigen naam was dan ook groot en drong zich meer en meer op.  Het is ook juist toen ik mij enorm goed begon te voelen bij de elektrische gitaar dat ik de juiste beslissing kon nemen om Microphonics te manifesteren als een publiek project.  Microphonics was daarvoor een ‘project’ dat louter bestond in de studio tussen alle projecten, opnamen en concerten in.  Het was een ontspanningsoefening om terug tot de essentie te komen en mijzelf die innerlijke rust te gunnen waarin ik mij kan verzoenen met het minimalisme en de eenvoud van de structuren, het gebruik van klank en vooral de eenvoudige set-up van 1 instrument (de elektrische gitaar), enkele zorgvuldig gekozen pedal effects en een kleine lampenversterker.  Buiten de eenvoud van het spelen is er ook het technisch aspect van de opnamen.  Bij vidnaObmana alsook Fear Falls Burning spelen de complexiteit van de opnamen, de fusie van de elementen en de compositietechnieken een heel prominente rol waardoor de spontaniteit soms het onderspit moet delven.  Bij Microphonics is dit geëlimineerd door de eenvoudige set-up en het real-time inspelen en opnemen van de songs.  Het live studio en concert werk is dan ook telkens een momentopname die ofwel prachtig of ronduit slecht kan zijn.  Je bouwt natuurlijk als perfectionist een aantal zekerheden in waarop je kan terugvallen en steunen maar het blijft een creatie op het moment zelf.

Is ‘minder’ ook niet moeilijker dan ‘meer’?

Absoluut, dit is ook trouwens een vooroordeel waarmee minimale muziek te kampen heeft.  Heel veel luisteraars en critici zijn overtuigd van de mening dat minimale muziek louter het indrukken is van een aantal knopjes.  Aan het componeren van minimale muziek gaat echter diepgaande research vooraf.  Zoals ik al eerder zei, is de kracht van minimale muziek de keuze van je klankenpallet en hoe je de muziek structureert.  Ik ben een freak op dit vlak en hou me dan ook bijna op een wetenschappelijke manier bezig met het uitpuren van de klankbron in combinatie met de techniek van het spelen en het opbouwen van de klanklagen en hoe ze zich bewegen ten opzichte van elkaar.   Bij minimale muziek hoor je veel in je hoofd maar je speelt er hoegenaamd maar 10% van.  Het specifiek plaatsen van de gespeelde noten en akkoorden en daartegenover het bewust weglaten van diezelfde op andere tijdstippen in de compositie zijn belangrijke karakteristieken. Mijn jarenlange ervaring geeft me natuurlijk een voordeel waardoor ik op een efficiënte en dus snelle manier optimaal gebruik kan maken van, in het geval van Microphonics, de elektrische gitaar en de effecten die ik hiervoor gebruik Ook het gebruik van loops vergt de nodige oefening, discipline en energie voor het realiseren van de beste configuratie waardoor deze loops over de duur van elke song hun sterkte behouden.  Ik blijf een voorvechter en geloof heilig in de sterkte van één enkele klank, een efficiente compositie en een verzorgde uitvoering hiervan.  Daaraan gekoppeld staat Microphonics ook voor schoonheid in muziek.  Er hangt een soort van taboesfeer over het gebruik van harmonie en melancholie, er wordt snel verwezen naar New Age of andere kleffe muziek terwijl schoonheid in muziek eveneens krachtig, confronterend en inspirerend kan zijn.  Al die vooroordelen maken mij sterk in het ontplooien van het Microphonics concept en vergroten mijn inzet voor het promoten van minimale en harmonische muziek.  Hoe groot de tegenstand mag zijn, ik blijf overtuigd van de intensiteit en hoe deze dan ook in de juiste configuratie krachtiger kan zijn dan de meest noisy of geweldadige muziek.  De controverse rondom minimale muziek is een mooi voorbeeld.

Een vraag die zich opdringt: in welke mate is een show van je – onder welk project dan ook – een geheel van vaste structuren en vooraf bepaalde klanktexturen en in welke mate speelt de improvisatiefactor een rol?

Microphonics is muziek die zich volledig real-time en live ontplooit zonder te werken met vooropgenomen of voorafbepaalde texturen.  Natuurlijk werk ik wel met een reeks van notities, noemt het mijn eigen vorm van partituren, waarop ik mij kan baseren en waardoor ik vrij zeker ben van het resultaat.  Dit in combinatie met de geselecteerde effecten en een duiding wanneer en hoe ik deze effecten dien te gebruiken.  Verder wordt elke Microphonics song ‘on the spot’ gecomponeerd en zijn de ontwikkeling en het verloop van de loops en de versmelting van de klanken belangrijke ijkpunten in elke song die bepalen hoe ik de soundscape verder uitwerk.  Het is intuitief luisteren en anticiperen.

’Microphonics’ biedt natuurlijk alle meer ruimte om te improviseren en ook in te spelen op omgeving en aanhoorders?

Klopt, dat is het mooie en vooral vrije aan Microphonics.  Vermits het zo very basic is, geeft het me enorm veel creatieve vrijheid om intuïtief te reageren en te improviseren.  Nu de controlefreak in mij laat improvisatie zonder grenzen nooit toe waardoor ik steeds, aan de hand van mijn partituren en klankschema’s, kan rekenen op fundamenten die gecontroleerd en afgelijnd zijn.  In mijn minimale muziek zouden lukrake improvisaties niet werken.  Elke valse noot, uitschuiver in klank of compositie en het niet-respecteren van het loopmechanisme en diens kadans zou in deze setting uitvergroot worden.

Even wat anders. Is het fout te stellen dat jouw muziek tijdloos is? Een eindeloze herhaling van gitaarriffs en onverzadigbare dromerigheid nemen niet enkel alle omgevingsbesef weg, maar obscuur en onvindbaar werk wordt meer dan een decennium na datum opnieuw uitgegeven en blijkt nog niets aan actualiteit te hebben ingeboet.

Ik kan enkel maar hopen dat mijn muziek tijdloos is.  Over de jaren heen heb ik toch wel fanatiek gewerkt aan een oeuvre dat vrij staat van enige hype of speciek genre.  De jarenlange inspanning wierp, naar mijn eigen gevoel, zijn vruchten af met projecten als Microphonics en Fear Falls Burning.  Zeker met Microphonics voel ik dat ik iets specifiek heb gemaakt dat eigen is voor wie ik ben en hoe ik met klank, structuur en sfeer omga als muzikant en componist.  Dat mijn muziek de tand des tijds zou kunnen doorstaan is een mooi pluspunt.

Vlaanderen blijkt een erg klein werkveld voor internationaal uitstralende muziek. Het aantal wereldwijde artiesten waar je mee hebt samengewerkt, is op zijn minst gezegd indrukwekkend. Nu de klemtoon met Microphonics op jezelf ligt, zijn collaboraties even niet meer aan de orde?

Inderdaad.  Ik ben vooral een leergierig en nieuwsgierig muzikant waardoor ik samenwerkingen heel belangrijk vind in de persoonlijke ontwikkeling als muzikant.  Tijdens goede samenwerkingen kom je tot resultaten die je haast nooit zelf in solo mode zou kunnen realiseren.  Hierdoor dwaal je echter ook af van je zelf gekozen pad.  Met Microphonics voelde ik duidelijk vanaf het eerste moment aan dat dit een volledig solo statement diende te zijn.  De composities en songs laten ook geen ruimte toe voor interactie met andere muzikanten.  Hoewel anderen misschien wel een andere mening zijn toegedaan, vind ik het strak karakter van Microphonics van essentieel belang en is het geheel concept dan ook te afgelijnd om hieraan met andere muzikanten te werken.  Microphonics blijft een persoonlijk en dus puur solo werkstuk.

Je toert doorheen Europa, maar maakt het jezelf ook niet meteen gemakkelijk. Van oude abdijkerken tot zalen met naam ‘Theater Kikker’, het lijkt wel of je steeds zoekt naar aparte, karakteristieke settings. Dat maakt alles natuurlijk ook erg arbeidsintensief … een tour in elkaar boksen, apart artwork voorzien voor platen, … de muziek lijkt wel ingekapseld in een bepaald totaalbeeld op deze manier. Hoort dat erbij?

Jazeker.  Ik kom terug op mijn verlangen om een afgelijnd project onder mijn vleugels te hebben. Daar ben ik met vidnaObmana alsook met Fear Falls Burning niet in geslaagd door mijn drang voor experiment, evolutie en samenwerking.  De ultieme basis van Microphonics, strikt afgemeten door zijn eenvoudige set-up en de efficiënte methode van vervaardigen en spelen, had een duidelijke visuele begeleiding nodig. Toen Martina Verhoeven juist een reeks van heel mooie maar uiterst sobere stadsfoto’s klaar had, viel het project in de juiste plooi. Strikt gecontroleerde muziek volgens een vaste methode, sobere zwart/wit-stadsfotografie, een eenvoudige volgnummering van alle songs, concerten en releases alsook eenvoud zelve tijdens de concerten, los van alle mogelijke gadgets en visuele inkadering: zo komt de boodschap het krachtigst over. Microphonics is voor mij dan ook, ongeacht zijn wijds en ruimtelijk karakter, een urban soundtrack.  Dat ik redelijk veel speel op uitzonderlijke plaatsen is in feite puur toeval.  Het is duidelijk dat ik met Microphonics nooit zou kunnen spelen in de doorsnee rocktempels en grote zalen.  Het zijn deze aparte locaties waar ik hoop dat de luisteraar onbevangen en in een rustiger kader de muziek kan opnemen en ondergaan.

Het schema voor april belooft in elk geval een stevige drukte. Als ik goed geteld heb, dertien shows in één maand. Bijgeloof of toeval?

Puur toeval, het is een hoedanook een zware bevalling om zo’n tour in elkaar te boksen want het blijft natuurlijk een onbekend en vooral misbegrepen muziekgenre.  Gelukkig geeft het internet je wel na wat zoeken je een ruim aanbod van zalen en promoters die je kunt contacteren.
Ook kun je rekenen op een aantal gepassioneerde liefhebbers die huiskamerconcerten organiseren en zo een klein maar vooral goed geselecteerd publiek de kans geeft om je muziek live dichtbij mee te maken.  Het is juist het evenwicht tussen deze woonkamerconcerten en de concertzalen dat deze tour zo mooi en uniek maakt.  Elke avond is een ander verhaal door zijn uitzonderlijke omgeving van de kleinere alternatieve cinemazaal, een oude pastorij, een industrieel pand, een platenzaak, een woonkamer en een jazzclub.  Hiervoor investeer je graag lange uurtjes achter de computer.

Tenslotte een verplichte vraag voor de fans: komt er nog een terugkeer naar de grandeur van Fear Falls Burning of zelfs de loodzware drones van vidnaObmana?

vidnaObmana is sowieso een afgerond verhaal en een gesloten boek.  Het Nederlandse tonefloat brengt deze zomer nog de langverwachte 8lp ‘Retrospective’ uit maar dan valt het doek definitief over dit project.  Met Fear Falls Burning ben ik langzaam maar zeker aan het werken aan de opvolger van ‘Frenzy Of The Absolute’ en het uitgangspunt zit heel goed. Dus ik kijk er met plezier naar uit om mij hier vanaf de zomer volledig aan te wijden.  Het nieuwe album wordt verwacht voor de eerste helft van 2011.

Maar zover zijn we gelukkig nog niet. Alvast veel succes toegewenst met komende tour!?

Meer over Dirk Serries


Verder bij Kwadratuur

Interessante links
Agenda
Concertagenda
  • Geen concerten gevonden.