De jonge Duitse violiste Arabella Steinbacher stelt met deze cd twee centraal-Europese vioolconcerti voor die uiterlijk moeilijk meer van elkaar kunnen verschillen. De Pool Karol Szymanowski (1882-1937) en Tsjech Antonin Dvorak (1841-1904) liggen niet meer dan een generatie uit elkaar maar hun muziek verschilt enorm. Szymanowskis concerti zijn toonbeelden van laatromantiek, in een eclectische stijl die zowel Szymanowskis bewondering voor Richard Strauss en Hugo Wolff als het Franse impressionisme en zijn eigen Poolse volksmuziek verraadt. Een vrije vormstructuur beheerst dit concerto, dat rapsodisch aandoet en het moet hebben van de brede waaier aan rijkelijke klankkleuren die Szymanowski uit zijn orkest tovert. Tegenover die overvloed aan dissonanten, modulaties en niet makkelijk herkenbare melodieën is Dvoraks concerto, dat slechts vijfendertig jaar ouder is en uit 1880 dateert, een welkom voorbeeld van structuur, transparantie en toegankelijkheid, dankzij Dvoraks voorliefde voor Boheemse volksmelodietjes.
De romance voor viool en orkest opus 11 van Dvorak, die beide concerti van elkaar scheidt, is een welkom extraatje op deze opname. Het is een geraffineerde orkestratie van het trage deel uit een strijkkwartet in f mineur die een tedere en teder uitgevoerde vioolpartij ondersteunt. De introductie laat zich beluisteren als een van Dvoraks sprookjesachtige symfonische gedichten, balancerend tussen majeur en mineurtoonaard en in het hoogste orkestregister geschreven. Dvorak maakt bovendien dankbaar gebruik van de klankkleuren van een romantisch orkest (klarinetten, fluiten, hoorn) om de viool bij te staan wanneer die inzet.
Arabelle Steinbacher is een uitzonderlijke violiste met een natuurlijke gave voor de romantiek en eenvoud van Dvoraks muziek. Haar heerlijk zangerige klank valt in de drie werken op deze cd te beluisteren maar is het mooist bij Dvorak, waar Steinbacher van het soort van trage, melancholische inzetten waar concerto en romance van vol zitten haast een handelsmerk maakt. Haar interpretatie komt steeds comfortabel en perfect onder controle gebracht over, zelfs binnen de rijkelijke, verzadigde orkestratie van Szymanowskis concerto, waar de viool grotendeels in het coloratuurregister moet spelen. De finale van Dvoraks vioolconcerto wordt niet te snel maar wel sprankelend fris uitgevoerd. Er zit iets vers en optimistisch in deze hele interpretatie, zeker in de vrije passages en cadenza, waarbij Steinbacher hoorbaar niet omwille van lege virtuositeit maar puur omwille van de muziek zelf speelt.
Bovendien mag Arabelle Steinbacher rekenen op een karaktervolle en kundige begeleiding van het Rundfunk-sinfonieorchester Berlin. Het is bijvoorbeeld uitzonderlijk dat de opening van het Dvorak concerto zo stevig en beknopt in haar schonen staat als hier. Szymanowski verliest niets van zijn kleurenpracht in deze uitvoering, die veel detail laat horen maar de vioolsolo nergens overstemt. Een dergelijke symbiose tussen soliste en orkest, zoals tussen verschillende blazers en de vioolsolo in het langzame deel van Dvorak, blijft toch zeldzaam. Het is dan net de combinatie tussen een soliste die uiterst capabel maar fris en muzikaal overkomt en een gemotiveerd orkest die deze cd zo aantrekkelijk maakt.
Meer over Antonin Dvorak, Karol Szymanowski
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
