Van Camille Saint-Saëns wordt wel eens denigrerend gezegd dat hij elke stijl kon imiteren, van Bach tot Offenbach. Hij is echter vooral de belangrijkste exponent van de Franse muziek in de negentiende eeuw, met zijn nadruk op transparantie en overzichtelijkheid. In die optiek is het dan ook niet te verwonderen dat veel van zijn werken eerder hun inspiratie vonden bij Bach en Händel of Mozart en Haydn dan bij Wagner en Liszt. Deze cd presenteert een aantal kleinere werken van Saint-Saëns. Naast het bekende derde vioolconcerto brengt deze cd nog twee andere werken voor viool en orkest: het 'Caprice Andalous', met zijn quasi-Spaanse klanken en harmonieën en het 'Caprice d'après l'étude en Forme de Valse', origineel voor piano maar in een arrangement van Eugène Ysaÿe. Twee losse werken voor piano en orkest – een 'Allegro Appassionato' en een 'Valse Caprice', oorspronkelijk Saint-Saens' huwelijksgeschenk aan een vriend – en de prelude tot de opera 'Le Déluge' maken de cd compleet.
Violist Jean-Jacques Kantorow pakt niet zelden uit met een oogverblindende virtuositeit, en nergens meer dan in het 'Caprice d'après l'étude en Forme de Valse'. Dit werk, met zijn uitgesponnen cadensen voor vioolsolo, laat de viool schitteren met al zijn expressieve mogelijkheden. Kantorow beheerst een heel lichte manier van spelen, die dit paradepaardje van de vioolmuziek doet klinken alsof het hem absoluut geen moeite kost en het louter ontspanningsmuziek is. Voor het 'Caprice Andalous' of het vioolconcerto speelt hij echter niet zelden met een meer doorleefde, dramatische klank. Maar sommige delen van het concerto hebben ook al muzikaler, persoonlijker geklonken. Dit is zeker het geval voor het mooie, trage middeldeel, waar de viool veel snelle noten achterwege laat en kan charmeren met eenvoudige melodieën.
Het tweede deel van het concerto wordt nogal snel gespeeld, wat de muziek levendig en interessant houdt, vooral dan met de vele dingen die zich in de begeleiding afspelen. Zo wordt ook het contrast vergroot met de serene coda van dit deel, waar de muziek praktisch tot stilstand komt met flageoletten in de viool, zachtjes ondersteund door de klarinet. En de energieke manier waarop de koperblazers zich in de koraalmelodie van het derde deel bijten is een aangename verrassing als men meer romantische, loggere versies van dit concerto gewoon is. Ook het 'Caprice Andalous' wordt door solist en orkest met een hevige Spaanse furie aangevallen, met een enthousiaste en meeslepende ritmiek. De prelude tot 'Le Déluge' is op barokke leest geschoeid, met een trage, polyfone introductie in de stijl van Händel. De strijkers van de Tapiola Sinfonietta beheersen moeiteloos verschillende stijlen en een namaak-barokke introductie, met statige Franse ritmes, wordt afgewisseld met een tedere vioolsolo, een voorbeeld van achttiende-eeuwse muziek gezien door romantische ogen.
Heini Kärkkäinen, de Finse pianiste die de 'Valse Caprice' en het 'Allegro Appasionato' voor haar rekening neemt, speelt met een heldere, duidelijke touché, die de lichte, speelse en transparante stijl van de 'Valse Caprice' goed weet te benaderen. Zo wordt er een mooie balans gemaakt tussen het elegante van de wals, in de zachte melodieën bij de strijkers, en het diverterende, lichte karakter van de pianopartij. In het 'Allegro Appassionato' haalt ze dan weer een meer dramatische stijl naar boven, die het stuk muzikaal wat gezicht meegeeft.
Ondanks alle muzikaliteit in de vioolsolo, loopt die niet altijd even gelijk met het orkest. Kleine schoonheidsfoutjes als onduidelijke nootjes hier en daar in het concerto doen natuurlijk niets af aan de waarde van de cd maar ze kunnen wel het verschil maken tussen een uitmuntende en een gewoon verdienstelijke opname. Maar verder is dit een mooie cd die enkele vergeten werkjes van Camille Saint-Saëns op een verzorgde manier presenteert.
Meer over Camille Saint Saens
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
