Wanneer men de ontwikkeling van de symfonie in de achttiende eeuw, van pure ontspanningsmuziek naar het grootste van alle instrumentale genres bespreekt, richt men zich doorgaans op de Weense klassieken, op Haydn en Mozart en wordt de rol van vroeg-klassieke of laatbarokke componisten doorgaans wat vergeten. Johann Christoph Wagenseil was een van die componisten die in het midden van de achttiende eeuw in Mannheim werkten, een stad waar in die tijd aan het hof van de keurvorst een van de beste orkesten van Europa speelde. Het was dan ook de kwaliteit van de instrumentalisten van Mannheim die de stimulans vormde voor de ontwikkeling van specifiek instrumentale genres van muziek, een ontwikkeling die zich uiteindelijk zou doorzetten naar het Wenen van de vroege negentiende eeuw en zou leiden tot Beethovens negen symfonieën.
Wagenseils symfonieën, waarvan het Stuttgarter Kammerorchester er hier zes uitvoert, zijn in klassieke driedelige vorm snel-traag-snel geschreven en het zijn in vele gevallen 'gerecycleerde' ouvertures bij eerder gecomponeerde opera's. Dirigent Johannes Goritzki houdt een frisse ritmiek in zijn uitvoering. Het orkest speelt energiek en met veel levensvreugde maar uit haar voegen barsten doet deze muziek nooit, alles blijft erg beheerst zoals blijkt uit het eerste deel van de symfonie in C, WV361. Mineur passages klinken ingetogen en met een passend gevoel voor dramatiek. Het frappante van de oude uitvoeringspraktijk, met haar blazers die op gepaste momenten op de voorgrond kunnen treden en strijkers die op trillers of tremolo's even present en slagvaardig kunnen zijn, is niet aanwezig. De uitvoering is in haar (zij het wat brave) transparantie, ritmiek en frasering echter wel duidelijk schatplichtig aan oude muziekorkesten. Twee hoorns komen op de voorgrond te staan in de symfonie in F, WV 398, een werkje dat oorspronkelijk als ouverture tot de opera 'Il Siroe' diende en waar jachttaferelen centraal staan.
Dit is een uitvoering van weinig gespeelde muziek die deze ontspanningswerken galant en geëngageerd brengt maar niet dat doorgedrevene bezit dat men in andere uitvoeringen van dit soort muziek wel vaker hoort.
Meer over Georg Christoph Wagenseil
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
