Als deze 'Macbeth' iets suggereert, dan is het wel dat operahuizen graag naar elkaars programma kijken als ze het repertoire voor hun komende seizoen selecteren. Zo verzorgde De Munt kort na een enscenering van Verdi's 'Macbeth' in de Opera National de Paris onder toezicht van Gerard Mortier (in coproductie met de Novosibirsk Opera) eveneens een productie van deze partituur, die tot de hoogtepunten van dat seizoen zou gaan behoren. De gereputeerde regisseur Krzysztof Warlikowski maakte er een morbide lezing van met verwijzingen naar onder meer de gruwel van Coppola's 'Apocalypse Now' en door het koor op de balkons te plaatsen werd de parterre letterlijk verpletterd door Verdi's geluidsmuur. Deze versie, eveneens verzorgd door een regisseur afkomstig uit het Oosten, is traditioneler opgevat. Net als in zijn behoorlijk massieve versie van Poulencs opera 'Dialogues des Carmélites' gebruikt Dmitri Tcherniakov bijvoorbeeld het koorapparaat veel braver. Hij heeft echter een voorliefde om de massa een stem te geven en in zijn regie laat "het volk" zich zelden minimaliseren. Ook nu weer schept Tcherniakov een groot contrast tussen de intieme dialogen, dikwijls tussen Macbeth en zijn vrouw, en de groter opgevatte scènes waarin de heerser zijn megalomanie botviert op zijn omgeving.

De Parijse opera wist de nog jonge dirigent Teodor Currentzis te strikken om 'Macbeth' muzikaal op te luisteren. Hoewel men instinctief zou kunnen opwerpen dat iemand met een beperkte en diffuse discografie als die van Currentzis niet de meest geschikte keuze kan zijn om een van de vroegere, eerder eendimensionaal georkestreerde Verdi-opera's te dirigeren, brengt de man het er schitterend vanaf. De musici produceren immers een warme, maar mooi geschakeerde klank en waar Currentzis uitwendig op lijkt te hameren, is bovenal de vlotte beweging waarin de muziek moet vloeien. Deze Verdi klinkt heel gestroomlijnd en vocaal pikken enkele schitterende solisten wonderwel in op de prestatie van orkest en dirigent. De cast, eveneens bestaande uit enkele zangers uit het Oosten, is van een constant, hoog niveau en de muzikale ontroering scheert mede dankzij hen hoge toppen. De rollen worden primair zeer emotioneel vertolkt, een gegeven waar de dwingende acteursregie verder op hamert.

In deze 'Macbeth' wilde Dmitri Tcherniakov op de een of de andere manier de moderne technologie integreren binnen zijn visuele idioom. Naar de standaarden van 2009 doet hij dat op nogal klungelige wijze. Wetende dat bijvoorbeeld Ivo Van Hove en kort na hem ook Guy Cassiers hun digitale revoluties naar de opera vertaalden, lijkt Tcherniakov te haperen in het stadium van zomaar wat uitproberen. Meer concreet laat hij de huiskamerscènes voorafgaan door een soort Google Maps-projectie waarin langzaam wordt ingezoomd op het huis, waarvan een groot raam in beeld komt dat uiteindelijk opklaart en waarachter letterlijk de scène vervolgens plaatsgrijpt. Ingenieus is het trucje wel, maar het oogt niet echt mooi, er wordt teveel mee uitgepakt (gewoon om consequent te zijn) en, belangrijker, het tilt de productie niet naar een hoger esthetisch plan. De scènes in de buitenlucht hebben wel dramatische spankracht, maar de aankleding is ook dan eerder aan de goedkope kant, hoewel Tcherniakov efficiënt met rookontwikkeling en lichtinval werkt. Qua dramatiek laat de regisseur zijn zangers helemaal tot het uiterste gaan, waardoor deze opera gaat aanleunen bij het betere theater. Op het moment dat Lady Macbeth letterlijk haar toverkunsten (lees: goochelkunsten) begint te illustreren, lijkt de fantasie echter zoek. Tcherniakovs regie is kortom een te onevenwichtig verdeeld heen en weer zappen tussen typisch romantische groepsdramatiek, intens tragische dia- en monologen en scherts waaraan helaas een en ander hapert. De vraag is of deze problematische gemoedswisselingen niet inherent zijn aan de partituur. Echter bewees Warlikowski in De Munt dat het wel degelijk mogelijk is om een beklemmende sfeer continu te handhaven.

Toch mag aangenomen worden dat dit een van de betere 'Macbeth'-versies op dvd is. Als extra schotelt de dvd een documentaire van ongeveer een half uur voor met wat bijkomende informatie over de enscenering en de muziek – zeker interessant voor de liefhebber. Het muzikale is, voor wat de opera zelf betreft, heel goed en in zijn totaliteit komen verhaal en emoties krachtig over. De aankleding is niet voortdurend inspirerend, maar er wordt intens vertolkt en de ontroering is er. Zeker een productie om meermaals te bekijken na aanschaf...

Meer over Giuseppe Verdi


Verder bij Kwadratuur

Interessante links
Agenda
Concertagenda
  • Geen concerten gevonden.