Geen enkel werk van Berlioz heeft zoveel veranderingen ondergaan dan zijn opera Benvenuto Cellini. Tijdens zijn leven werd het veertien keer opgevoerd en geen twee versies waren dezelfde. Berlioz schreef dit werk toen hij terug in Frankrijk was na een reis door Italië. Zijn stijl wordt er merkbaar door beïnvloed. Verder heeft hij scènes en aria's bij moeten componeren, dan weer moeten schrappen omwille van de grillen van de zangers, die allen belangrijke partijen wilden. Toen trad nog eens censuur op: Berlioz werd niet gespaard. Deze cd biedt de luisteraar de allereerste opname van de originele versie, zoals Berlioz het in zijn hoofd had (deze versie wordt de Parijse versie genoemd). Als appendix op de cd staan toch enkele nummers die voor de zangers bijgecomponeerd zijn. Dit is op zich al een reden om de cd in huis te halen, het is een echt unicum. Het verhaal speelt zich af in het 16e eeuwse Rome af. Cellini is de geliefde van Teresa, dochter van Balducci. Deze laatste is de schatmeester van de paus. Hij wil zijn dochter binden aan Fieramosca. Cellini en Teresa spreken af dat, op het Carnavalsfeest, hij haar zal ontvoeren met medeplichtigheid van zijn goede vriend Ascanio. Dit plan wordt echter gehoord door een derde: Fieramosca. Met alle gevolgen van dien, maar zoals het voor een opera buffa hoort, komt alles terug in orde en is iedereen blij: de bruiloft van Teresa met Benvenuto Cellini wordt gevierd.
Zoals reeds gezegd is de Italiaanse invloed duidelijk merkbaar: lyrische, vollere lijnen met een breder textuur in het orkest. Zanglijnen worden begeleid door gebroken akkoorden, blaasinstrumenten worden solistisch gebruikt. Het geheel klinkt groots zonder zwaar te zijn. Andere passages zijn dan weer intiemer, niet in de Franse, lichte stijl maar wel met een fluwelen bed van strijkers. Ook de ensemble-scènes zijn karakteristiek voor de Italiaanse stijl: duetten, trio's tot sextetten, waarvan elke stem afzonderlijk de juiste expressie heeft van het personage. De muziek eist niet alleen goede solisten, ook het koor en het orkest hebben een zeer belangrijke en moeilijke partij. Het orkest begeleidt niet meer, het geeft commentaar en neemt deel aan de actie die op het toneel verschijnt. Ook de emoties van de personages worden soms meegegeven in het orkest, opwinding met zeer geagiteerde strijkers en houtblazers, rust en gebed met lage strijkers en solistische blazers. Gregory Kunde, die Cellini vertolkt, heeft soms wat van de stemkleur van Pavarotti: deze rol zit hem als gegoten. Jean-François Lapointe en Laurent Naouri, respectievelijk Fieramosca en Balducci, leggen een onberispelijke uitspraak aan de dag, elk woord is perfect te verstaan. Joyce Di Donato vertolkt de travestietrol met glans: de virtuoze partij van Ascanio overleeft ze met triomf. Patrizia Ciofi weet een zeer expressieve Teresa weer te geven en doet dit erg smaakvol. John Nelson weet het orkest met zich mee te krijgen en zet een stevige interpretatie neer.
Dit minder bekend oeuvre van Berlioz is zeker eens de moeite waard om te beluisteren. Het Orchestre National de France is niet om het even welk orkest, John Nelson niet om het even welke dirigent. Zet er nog goede solisten bij voor dit imposant werk en het plaatje is een plaats waard in de discotheek.
Meer over Hector Berlioz
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
