Wat is een piano nu meer dan een houten kast met een hoop massieve draden? Op haar tweede soloplaat lijkt de Canadese pianiste Kris Davis voortdurend met dat idee te spelen. De vooroordelen en gemeenplaatsen van solo pianomuziek worden op ‘Massive Threads’ namelijk weggegomd in functie van rauwere technieken en een heel persoonlijke benadering van het instrument.
Dat de nu 33-jarige Davis geen doordeweekse jazzpianiste is, weten ingewijden natuurlijk al langer. Ze gaf al vaker aan dat ze is beïnvloed door avant-garde pianisten als Cecil Taylor en Benoît Delbecq, maar haalt net zozeer inspiratie bij moderne klassieke componisten als Morton Feldman, Luciano Berio en György Ligeti. Op deze plaat gaan al die invloeden voor het eerst domineren, terwijl de jazz bijna helemaal verdwijnt. Met ‘Evidence’ is er nog wel een verwijzing naar het jazzinstituut Thelonious Monk, maar ook daar kiest de gps van Davis voor een alternatieve route die van het origineel een zo goed als onherkenbare bewerking maakt. Opvallend genoeg zoomt de Canadese in op de gaten en ruimtes die Monk in zijn compositie liet, waardoor de drukke akkoordenreeks wordt gebroken en er een heel ander facet van dit overbekende stuk komt bovendrijven. Sommige akkoorden gaan een eigen leven leiden doordat ze lang mogen uitdeinen, terwijl anderen meteen worden gedempt, gevolgd door een lange stilte.
In de titeltrack kiest Davis voor een overdub van haar eigen pianospel, wat eerst leidt tot een verstikkende en schijnbaar willekeurig bij elkaar geramde quatre mains. Als contrast wordt een trage, eenvoudige figuur gecreëerd, die tijdens een minutenlange herhaling wordt aangedikt en weer uitgekleed, tot er weinig meer van overblijft dan een vage referentie. Tegenstellingen en plotse wendingen zijn er ook in het mechanische 'Ten Exorcists', de opener van het album waarin een prepared piano de hoofdrol opeist. De vele percussieve en extreem technische patronen volgen elkaar in hoog tempo op en worden naar het einde toe opvallend muzikaler. Door de snelheid waarmee ze dit alles uitvoert, lijkt Davis op sommige momenten op de grenzen van haar fysieke vermogens te stoten: een kleine hapering of een toets die net iets minder goed wordt aangeslagen. Deze momenten zorgen er echter ook voor dat de muziek altijd iets menselijks blijft uitstralen.
De titel 'Desolation and Despair' sluit helemaal aan bij de inhoud van het stuk. Door de sombere akkoorden gutst de depressie bij wijze van spreken uit de piano. Af en toe passeert er een sprankeltje hoop via enkele geïsoleerde en hard aangeslagen toetsen in het hoge register, maar de twijfel slaat steeds opnieuw toe en de kopjes gaan bijgevolg weer naar beneden.
Voor de luisteraar voelt deze plaat aan als een hobbelig parcours. Davis heeft soms geniale ideeën en is tot verbluffende dingen in staat, maar op 'Massive Threads' leidt dat niet overal tot een beklijvend resultaat. Hoe moedig deze uiteenlopende en grotendeels geïmproviseerde verzameling pianomuziek ook is, af en toe lijkt de pianiste tol te betalen voor haar avontuurlijke strategie. De vruchten worden ongetwijfeld later nog wel eens geplukt.
