De Duitse componist Robert Schumann leefde in de eerste helft van de 19de eeuw. Zijn volledige oeuvre wordt gedomineerd door zijn psychische ziekte, namelijk schizofrenie. Hijzelf onderscheidde twee personages binnen zichzelf. De eerste was Florestan, de stoere, mannelijke kant van de componist. De tweede was Eusebius die de meer zachte, vrouwelijke kant van zijn persoon voorstelt. Dit is ook zeer duidelijk te horen in zijn muziek. Florestan laat zich kenmerken door krachtige thema's terwijl Eusebius veel lyrischer voor de dag komt.

Alle symfonieën van Schumann hebben een centraal onderwerp. Het onderwerp van de tweede symfonie is Bach. Schumann zei dat hij tijdens zijn ziekte kracht en genezing had gevonden in het bestuderen van de Barokrootmeester. De tweede symfonie was een soort sluitstuk op dit genezingsproces. Schumann laat zijn twee verschijningen ook in duel gaan tijdens deze symfonie om uiteindelijk zichzelf terug te vinden. Het eerste deel vangt aan in een sfeer die helemaal past bij Eusebius, maar na enige tijd komt Florestan binnen met een krachtig thema. Dit deel is een gevecht tussen de twee kanten van Schumann. Na het eerste deel schijnt de macho in hem het te winnen. De tweede beweging is een 'Scherzo' dat door het personage van Florestan gedomineerd wordt, maar net als Florestan de definitieve winnaar lijkt, komt er een onverwacht tweede trio ten tonele waarin Eusebius terug de bovenhand neemt. Het derde deel past volledig binnen het personage van Eusebius en laat zich vooral kenmerken door de Bach-fuga die er in verwerkt zit. Leuk detail is dat Schumann de naam Bach verwerkt in zijn thema. 'B' is de letterbenaming voor si-mol, 'a' voor la enzovoort. De finale betekent de terugkeer van Florestan. Het thema en het muzikale verloop passen volledig in zijn aard tot een brutale stop een einde maakt aan al het geweld. Eusebius brengt zijn finale thema aan, maar langzaam aan hoor je de kracht van Florestan terug opduiken. Net voor deze laatste de overhand opnieuw kan nemen komt er een nog langere stop, waarna met een geheel nieuw thema dat een fusie van de twee karakters in zich heeft, de symfonie haar einde vindt.

De vierde symfonie is opgedragen aan zijn vrouw, Clara.Deze symfonie heeft een merkwaardige verschijning. De vier delen lopen naadloos in elkaar over en de hoofdthema's van de verschillende delen duiken in andere delen op. Hierdoor vormt de symfonie een vreemdsoortig geheel. De emotionele kracht die van dit werk uitgaat is uitzonderlijk sterk. De onvoorwaardelijke liefde van zijn vrouw was voor Schumann dan ook één van de belangrijkste thema's uit zijn leven. Toch duiken ook in dit werk de twee schizofrene verschijningen van Schumann op. Een leuk extra-tje op deze plaat is de uitleg die dirigent Roger Norrington bij deze werken geeft.

Dit is een zeer goede opname van deze twee schitterende symfonieën. Dikwijls worstelen de uitvoerders met balansproblemen als Schumann's symfonieën uitgevoerd worden. Op deze opname is daar echter geen sprake van. De dirigent heeft zijn orkest aangepast aan de werken door het aantal strijkers in balans te brengen met de hoeveelheid blazers. Hierdoor ontstaat een transparantie van uitvoering die zelden bereikt wordt met deze muziek. Het resultaat is een schitterende luisterervaring.

Meer over Robert Schumann


Verder bij Kwadratuur

Agenda
Concertagenda
  • Geen concerten gevonden.