Nadat de Franse dirigent Yannick Nézet-Séguin met zijn Rotterdams Philharmonisch Orkest maandag de achtste symfonie van Anton Bruckner speelde in de Sint-Baafskathedraal van Gent, was hij gisteren alweer te gast in België met een totaal ander programma. Met de typisch romantische virtuositeit en pathos van Dvoráks celloconcerto naast een humoristische en gestructureerde versie van Beethovens ‘Eroica’, was de concertavond in deSingel in ieder geval evenwichtig verdeeld.
Traditioneel begon het concert met het concerto. Snel werd duidelijk dat cellist Truls Mørk geen last meer ondervond van de verlammingsverschijnselen die hem sedert april 2009 teisterden. Aangenomen wordt dat de plotse symptomen veroorzaakt werden door de beet van een teek drie jaar eerder. Mørk communiceerde in 2009 dat hij dacht misschien nooit meer te kunnen spelen, wegens een ernstige verlamming aan de linkerschouder. De manier waarop hij gisteren op het podium stond, veegde alle twijfel echter van tafel. Met een van de meest virtuoze celloconcerti uit het romantische repertoire, leek Mørk technisch amper moeite de hebben en zowel naar klank als naar intensiteit toe stond zijn interpretatie stevig in zijn schoenen. Misschien zelfs te stevig, want de cellist had de neiging om iets te vaak diep in de snaar te duiken en met een overdadige klank uit te pakken. Ook zijn vibrato gooide Mørk te dikwijls in de strijd en zelfs in het 'Adagio' bereikte de cellist weinig verstilling.
Rotterdams Philharmonisch Orkest & Yannick Nézet-Séguin (foto: Marco Borggreve)
Daar zat dirigent Yannick Nézet-Séguin echter ook voor iets tussen, gezien hij de muziek vanuit een enorme passie constant aanvuurde en de partituur zelden zichzelf liet zijn. De inherente pathos van dit werk werd door de dirigent verder uitvergroot en het stuk leek bij momenten een karikatuur van zichzelf te worden. Met verkeerde orkestinzetten en onzekere kopers overtuigde het orkest overigens alles behalve. Zelfs de anders zo indringende houtblazers van het Rotterdams Philharmonisch Orkest leken de partituur op automatische piloot te vertolken. Doordat Nézet-Séguin Dvoráks concerto bovendien krampachtig op dreef hield en nergens tot een verinnerlijkte reflectie liet komen, liet het concerto in zijn geheel een nogal holle indruk na. Jammer voor Truls Mørk, die gedeeltelijk wist te betoveren met zijn magnifieke klank en zijn enorme kennis van de partituur. Met Nézet-Séguin trof hij echter een dirigent die in dit werk verkeerde, gepathetiseerde keuzes maakte en Antonin Dvorák op die manier tot een romantische
tearjerker degradeerde.
Yannick Nézet-Séguin (foto: Marie-Reine Mattera)
Met Beethoven kreeg het Antwerpse publiek echter een beter orkest te horen. De onzuiverheden in de kopers verdwenen grotendeels en ook de houtblazers bereikten een sprankelende ondeugendheid die in Dvorák totaal achterwege was gebleven. De massieve strijkersklank werd behoed van eenzijdigheid en toonde dus meer schakeringen dan in het eerste deel. Bovendien liet Nézet-Séguin een interessante visie op dit werk horen. Hij benaderde de 'Eroica'-symfonie namelijk heel sterk vanuit de effecten, die hem ertoe brachten kleine afgeronde cellen naast elkaar te plaatsen. De grote boog ging daarbij misschien voor een stuk verloren, maar Nézet-Séguins strakke tempi waren een verademing voor een anders dikwijls rigoureuze uitvoeringspraktijk. Voor het 'Scherzo' nam de dirigent dan weer wat gas terug, maar de muzikanten bleven musiceren vanuit een enorme explosiviteit die zonder meer aanstekelijk werkte. De uitvoering had het aanschijn van een a-historische lezing (waar voorstanders van de authentieke uitvoeringspraktijk misschien door zouden steigeren), maar de effecten kwamen prachtig tot hun recht en dat maakte het tweede deel zeker genietbaar.
Het geforceerde dat Nézet-Séguin bij Dvorák uitstraalde, liet hij bij Beethoven kortom helemaal achter zich. Plots was er ruimte voor grote contrasten en humor, precies de punten waarop het celloconcerto te eenzijdig was gebleven. Een te weinig evenwichtig concert dus, hoewel de hartverlichtende derde symfonie van Beethoven zeker zal blijven hangen.
Meer over Truls Mørk, Rotterdams Philharmonisch Orkest, Yannick Nézet-Séguin
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
