Op 17 en 18 februari organiseert Vooruit de tweede editie van Jazz & Beyond Deluxe, een tweedaags mini-festival waarbij jazz en haar verwanten alle ruimte krijgen. Centraal op deze editie staan snaarinstrumenten van heel uiteenlopende muzikale persoonlijkheden.

Cello’s XL

Erik Friedlander (foto: Bill Struhs)
Erik Friedlander (foto: Bill Struhs)
Binnen het aanbod van de snaren is vooral de vertegenwoordiging van de cellisten opvallend. Hun concerten lijken zo wel een mini-festival binnen het mini-festival te worden. De meest bekende cellist op de affiche is ongetwijfeld de Amerikaan Erik Friedlander, een muzikant uit de omgeving van Dave Douglas en John Zorn (ook te horen in diens Bar Kokhba) met een zwak voor een gaaf geluid, melodie en elegantie. Beheersing en precisie zijn sleutelwoorden in zijn speelse pizzicatostijl en hij gaat geregeld te leen bij roots, folk of oosterse muziek. Zijn optreden in Vooruit kadert in de ‘Taking Trips To America’, waarvoor Friedlander zijn inspiratie vond in de reizen die hij als kind met zijn familie maakte, kriskras door de VS. Mede daarom zal de muziek visueel ondersteund worden door foto’s tijdens de uitstappen gemaakt door zijn ouders Lee en Maria Friedlander en films van Bill Morrison.

Veel minder bekend dan zijn Amerikaanse collega is cellist Zach Miskin van wie het eerste album ‘For Your Safety’ pas verschenen is. Op deze plaat weet Miskin zich omringd door o.a. Padma Newsome van Clogs, The National gitarist Bryce Dessner en Paul de Jong en Nick Zammuto van The Books. Door deze muzikanten nu eens wel, dan weer niet in te schakelen en door ze bovendien zelf nummers voor de plaat te laten schrijven, is ‘For Your Safety’ een plaat zonder echt gezicht geworden. De muziek mag dan veelal ijl en breed klinken met hier en daar een ritmisch hoekje af, echt homogeen is het totaalpakket niet geworden. Bovendien speelt Miskin hier qua harmonie en melodie te veel op veilig, waardoor de muziek erg voor de hand liggend wordt. Op Jazz & Beyond Deluxe zal Miskin te horen zijn in het gezelschap van gitarist Tomas Bordalejo, zangeres Alixe Lewis en laptopster Elsa Quinard.

Paolo Angeli (foto: Nanni Angeli)
Paolo Angeli (foto: Nanni Angeli)
De laatste cellist in de rij is de meest speciale, niet in het minst omdat hij helemaal geen cellist is. Paolo Angeli speelt immers Sardijnse gitaar, maar houdt het instrument alsof het een cello was. Angeli prepareert zijn instrument, spant extra snaren dwars door de andere en bewerkt zijn geluid met pedalen. Door tokkelen, strijken en percussieve geluiden boven elkaar te stapelen, ontstaat een grote rijkdom en variatie, waarbij hij een brug legt tussen barokke gambaklanken en zoevende postrock.

De muzikale breedte van deze specialist van Sardijnse voksmuziek spreekt ook uit zijn discografie. Zo nam hij een duo-cd op met drummer Hamid Drake en was te horen naast muzikanten als Otomo Yoshide, Elliot Sharp, Carlo Actis Dato en Fred Frith. Zijn laatste album ‘Tessuti, 2007) is hoofdzakelijk gevuld met composities van deze laatste en stukken van Björk die hij keer op keer weet te brengen in zijn eigen muzikale wereld.

Meer snaren

Naast de cello’s en cello-achtigen staan de viool en de piano. Hauschka (de Duitse pianist Volker Bertelmann) stoeit al enkele jaren met de prepared piano: een concept waarbij de snaren van het instrument bewerkt worden met diverse materialen. Het aanbrengen van de stukjes leer en rubber kostte Bertelmann vroeger ruim twee uur, maar ondertussen heeft hij het realiseren van zijn set up omwille van praktische redenen teruggebracht tot tien minuten.

Wie anno 2011 met een prepared piano in de weer is, ontsnapt niet aan een vergelijking met John Cage, de man die de techniek haar naam gaf en die in 1948 met zijn ‘Sonatas and Interludes for Prepared Piano’ meteen van een compositorisch meesterwerk voorzag. Op Hauschka’s album ‘Room to Expand’ (FatCat, 2007) is te horen dat Bertelmann niet de frisheid heeft van zijn Amerikaanse voorganger. De muziek is harmonisch en melodisch voorspelbaar, maar net daardoor ook heel toegankelijk. Op zijn laatste release  ‘Foreign Landscapes’ (FatCat, 2010) omringt de pianist zich met strijkers en blazers, waardoor zijn muziek naar de repetitieve kamer-klassiek-pop van Tin Hat neigt. De kans dat deze gedaante in Gent de bovenhand krijgt, is niet denkbeeldig, aangezien Bertelmann hier vijf strijkers (een strijkkwartet met, jawel, een extra cello) van het conservatorium op sleeptouw neemt. 

De collectie strings & things  wordt volledig gemaakt door violist-vocalist Evan Roy (Edwin Vanvinckenroye) die eerder te horen was in groepen als Troissoeur en Tribe. Zonder hulp van anderen speelde hij reeds onder de naam Hand Crafted, een project waarmee zijn roots en singer-songwriterkant maximaal naar voor komt: een aanrader voor de fans van pakweg Nick Drake. 

Das Kapital
Das Kapital
De vreemde eens in de bijt van deze Jazz & Beyond Deluxe is het Duits-Frans-Deense trio Das Kapital. De politieke lading die de groepsnaam verraadt, wordt maximaal uitvergroot op het laatste album van het drietal. Op ‘Ballads & Barricades’ spelen gitarist Hasse Poulsen, saxofonist Daniel Erdmann en drummer Edward Perraud uitsluitend stukken van de dieprode componist Hans Eisler. Eisler is de componist van het volkslied van de voormalige DDR (‘Auferstanden aus Ruinen’) dat niet te horen is op de plaat. Het ‘Solidaritätslied’ dat Eisler samen met Bertold Brecht (met wie hij vaak samenwerkte) schreef en dat opvallend populair was op demonstraties tijdens het interbellum is wel op de cd terug te vinden.

De liederen van Eisler, vol verwijzingen naar cabaret en jazz zijn zondermeer een dankbaar repertoire voor Das Kapital en de groep walst, rockt, schuifelt en marcheert dan ook vlot, maar muzikaal boeiend door het werk van Eisler. Dit laatste is niet in het minst te danken aan de vrije rol die de muzikanten her en der opnemen, waardoor de traditionele aanpak danig “verstoord” wordt en de tegendraadse “protest”traditie van Eislers muziek op een muzikaal heel andere manier uitgewerkt wordt. 

 

Meer over Jazz & Beyond Deluxe


Verder bij Kwadratuur

Interessante links
Agenda
Concertagenda
  • Geen concerten gevonden.