'Doktor Faust' zou de belangrijkste opera zijn van de Italiaanse pianovirtuoos en componist Ferruccio Busoni. Hij werkte er bijna twintig jaar lang aan en liet bij zijn dood een onoverzichtelijk, te uitgebreid werkstuk na waarin de kiem van wat een meesterwerk had moeten worden nog steeds te zien is, aldus de kenners. Dirigent Sir Adrian Boult en bariton Dietrich Fischer-Dieskau sloten zich een goeie vijftig jaar geleden alvast bij die mening aan en in 1959 voerden ze daarom samen een concertante versie van het werk op. Boult heeft ernstig geknipt in het eindproduct en presenteert een weergave in vogelvlucht die net op een schijfje past. De 'Doktor Faust'-dvd die begin 2008 verscheen met Thomas Hampson in de hoofdrol bij Arthaus Musik, duurt echter ruim twee keer zo lang en overtreft deze opname veruit qua geluid. Men kan zich dan ook afvragen waarom het London Philharmonic Orchestra na ruim vijftig jaar toch een 'Doktor Faust' op de markt brengt. De intrinsieke kwaliteit van de opname ligt zeker hoog genoeg, want Boult verzamelde een sterk team zangers om zich heen en Fischer-Dieskau's Faust is natuurlijk glansrijk. De mono-opname doet echter veel af aan de schoonheid, zeker voor wat de orkestpassages betreft, die naar hedendaagse maatstaven te korrelig klinken. Een werk dat zelden wordt opgevoerd en opgenomen, heeft overigens bovenal nood aan een referentiestandaard, desnoods een oudere opname. Dat had deze cd kunnen zijn, mits een betere documentatie van welke stukken precies uit het geheel zijn geknipt. Bovendien ontbreekt het libretto, waardoor men sowieso andere bronnen moet raadplegen, die uiteraard niet dezelfde selectie volgen. Kortom wordt het de luisteraar niet eenvoudig gemaakt de muziek ten volle te appreciëren en dat is, zeker in de comfortmaatschappij van vandaag de dag, een minpunt.

Wat overblijft, is weliswaar een mooie, kleurrijke partituur over een interessant en dankbaar gegeven. Busoni vertrok niet van Goethe's tekst en liet ook 'La Damnation de Faust' van Berlioz voor wat het was: hij wilde via de Faust-legende een eigen verhaal vertellen en bedient zich daarom van een vocabularium dat natuurlijk aansluit op zijn eigen muzikale taal. Er is een sterke Faust nodig om het contrast met de andere mannenrollen te overleven, en daar heeft Fischer-Dieskau geen probleem mee. Heather Harper schittert overigens als sopraan en maakt van bijvoorbeeld het dreigende 'Er ruft mich' iets heel poëtisch. Hoe Sir Adrian Boult het ervan afbrengt is moeilijk te zeggen omwille van de detailwerking die onherroepelijk verloren ging in de opname, maar zijn directie is in ieder geval ondubbelzinnig en sfeervol. Hij stelt zich gedienstig op naar de zangers toe (tenzij ook dat gevoel een gevolg is van de gebrekkige opname-techniek), maar laat het orkest nergens onpersoonlijk klinken. Dat heeft het werk ook nodig: de monumentale klankerupties moeten gebroken worden met de meer poëtische melodieën (bij Busoni vaak in de strijkers) en er zit inderdaad genoeg speling op de klank van het LPO om deze flexibele eisen in te lossen.

Nog steeds is deze 'Doktor Faust' niet volmaakt. De kritiek situeert zich echter vooral in het buiten-muzikale: de geluidskwaliteit, de contextuele omkadering en het ontbreken van een libretto. Vooral dat laatste is onbegrijpelijk voor een opname die opera-liefhebbers wil aanspreken met een obscuur werk, kortom als het gaat om een libretto dat sowieso weinigen in huis zullen hebben. Deze cd bewijst echter de degelijkheid van Sir Adrian Boult als dirigent en van het LPO als orkest, en kan dankzij de resem uitstekende zangers (met alleen in de bijrollen enkele oneffenheden) toch ontroeren.

Meer over Ferruccio Busoni


Verder bij Kwadratuur

Interessante links
Agenda
Concertagenda
  • Geen concerten gevonden.