Interesse in de onbekende negentiende-eeuwse symfonieën is de laatste jaren opgeflakkerd. Want tussen de vroege werken van Beethoven en Schubert en de late symfonieën van Brahms, Tchaikovsky en Bruckner ligt een rijkdom aan minder bekende composities, en niet slechts die van Schumann of Mendelssohn. En zo komt het dat er de laatste jaren meer opnames verschijnen van zulke werken zoals Dvoraks vroege symfonieën of het werk van de Deen Niels Gade; de twee vroege symfonieën van Richard Strauss of de elf symfonieën van de in Frankfurt werkzame Zwitser Joseph Raff. De Bamberger Symphoniker is al een tijdje bezig om bij het Zwitserse label Tudor Records de orkestmuziek van Raff op te nemen en deze cd vormt voorlopig de laatste in de reeks.
Raffs muziek probeert een middenweg te bewandelen tussen de twee rivaliserende strekkingen van de Duitse romantische muziek. Enerzijds is er de strikte formele, klassieke structuur van zijn symfonieën en anderzijds de sterk programmatische, beschrijvende inhoud ervan. Zo maken de twee symfonieën op deze cd deel uit van een vierluik rond de seizoenen; nummer negen kreeg als titel 'Der Sommer' mee, nummer elf 'Der Winter'. De muziek zelf is virtuoos, vindingrijk georkestreerd en melodisch erg sterk. De cellosolo uit het tweede deel van de negende symfonie of de hoofdmelodie in de klarinetten van het eerste deel zijn herkenbaar genoeg en blijven meteen in het geheugen hangen. Deze zin voor melodie heeft Raffs muziek gemeen met die van zijn bewonderaar Tchaikovsky. En niet alleen dat: het rijkelijke gebruik van trombones in de hoekdelen, of het 'notenkraker'-balletmuziekachtige karakter van de trage delen en scherzi zijn andere voorbeelden.
De uitvoering, door een van 's werelds befaamde orkesten, de Bamberger Symphoniker, is van bijzonder hoog niveau. Dirigent Hans Stadlmair begrijpt deze muziek erg goed, houdt de twee symfonieën vlot en licht, met veel gevoel in trage delen maar zonder hardheid in de luide passages. Soli in de blazers klinken uitstekend en heel muzikaal. Bovendien vat de opname heel veel fijne nuances in de dynamiek en in de klank van het orkest. Zo zijn middenstemmen even zuiver te horen als de melodie. En de strijkers kunnen een breed kleurenpalet, van breed en romantisch in de trage, tot licht en scherp in de snelle delen, ten toon spreiden. Koperblazers overheersen nooit, maar zorgen voor een warme, onderbouwde klank. Dit alles zorgt ervoor dat Raffs muziek, vaak geïnspireerd maar nooit met de diepgang van een Brahms of een Bruckner, toch heel logisch en aangenaam overkomt. Tegenover Tchaikovskys Slavische geweld en innerlijke verscheurdheid zet Raff een elegantere, meer nuchtere kijk op de wereld neer. Verder hebben beide componisten echter veel gemeen en dat, samen met de uitstekende uitvoering, maakt deze cd zeker de moeite waard om te beluisteren.
Meer over Joseph Joachim Raff
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
