De Russische dirigent Valery Gergiev behoort tot het kleine kransje topdirigenten dat deze wereld rijk is. Hij is regelmatig te gast in grote operahuizen en concertzalen en is artistiek leider en chef-dirigent van het Mariinski Theater in Sint-Petersburg én chef van het Rotterdams Philharmonisch Orkest. Met die laatste formatie was hij te gast in deSingel voor een concertante uitvoering van Hector Berlioz' "La Damnation de Faust".

Goethes grootse bewerking van de legende van Faust, die zijn ziel verkoopt aan Mephisto, inspireerde vele componisten tot liederen en opera's. De omvang van Goethes vertelling verplichtte de meesten er echter toe om slechts bepaalde delen van het verhaal te belichten. Zo ook Hector Berlioz (1803-1869), die zich in zijn 'Légende Dramatique' echter focust op wat bij Goethe niét gebeurt: de hellevaart van Faust.

Opera of geen opera?

De ondertitel die Berlioz aan zijn "Damnation" gaf, verraadt het al een beetje: 'Légende Dramatique en quatre parties' en niet 'Opéra'. Uit financieel oogpunt had Berlioz zijn werk al op voorhand bedoeld voor de concertzaal, waardoor de opeenvolging van scènes een eerder losse structuur heeft. Toch ademt het werk op verschillende momenten toch een sterke operasfeer uit. Zo is er natuurlijk de indrukwekkende hellevaart van Faust, maar ook de kroegscène of de magische dansen van Mephisto's geesten zijn voor regisseurs uitdagende argumenten om deze 'Légende Dramatique' toch te ensceneren. Dat "Damnation" evenzeer overtuigt in zijn concertante vorm bewezen Gergiev en zijn troepen.

Valery Gergiev
Valery Gergiev

Een vermoeide chef...

Ondanks de indrukwekkende klank die het Rotterdams Philharmonisch Orkest kan produceren, kwamen tijdens het eerste deel algauw wat onnauwkeurigheden bovendrijven. Vooral bij de inzetten en tijdens snelle passages durfde er al eens wat mis te lopen. Gergiev zelf was zichtbaar vermoeid, wat tijdens de pauze door geruchten over zijn gezondheid bevestigd werd. Het gebrek aan repetities neemt niet weg dat orkest en dirigent er stonden waar nodig, zoals tijdens de overbekende en indrukwekkend georkestreerde Hongaarse Mars. Zowel daar als in de hellevaart en de daaropvolgende etherische hemelopneming van Marguerite aan het eind van "Damnation" toonden de Rotterdammers dat ze alle kleuren in huis hebben die Berlioz van het orkest verlangt.

Exotisme en massieve klank

De vocale kant van de avond werd zonder enige twijfel gedomineerd door het Groot Omroepkoor, ingestudeerd door Simon Halsey, de Brit die in een ver verleden het koor van de Vlaamse Opera leidde. Vooral de mannen van het Omroepkoor maakten indruk door hun loepzuivere en massieve klank. Zonder enige moeite veranderden ze van ruwe dronkelappen in verfijnde duivelsknechten of tierende geesten. Het aartsmoeilijke en subtiele slotkoor waarbij de engelen Marguerite tot zich roepen, gaf dan weer alle kans aan de vrouwen van het koor om een quasi eindeloos stromend klanktapijt te borduren. Hun enige minpunt was er een waar ook de cast onder leed: de Franse dictie was niet bepaald idiomatisch. Vooral de Turkse bariton Ildar Abdrazakov (Méphisto) bracht zijn eigen exotische variant van de taal ten gehore. Puur vocaal was zijn vertolking daarentegen prima. Hij belichtte perfect de donkere kant van Méphisto's muziek en was flexibel genoeg in de verrassende ritmes die Berlioz voorschrijft. Voor Faust stelt Berlioz hoge eisen. Het is een rol waarvoor de tenor met gemak het hoge register in moet kunnen klimmen, maar evenzeer de ingehouden lyriek voor de liefdesscène met Marguerite moet bezitten. Burkhard Fritz verdiende eerder zijn sporen in het Wagnerrepertoire, en dat is te horen in zijn manier van zingen. Hij heeft een erg krachtige en mooie tenor, die slechts af en toe wat dun gaat klinken. Hier en daar wat meer verfijning in de melodievoering had zijn vertolking nog meer ten goede kunnen komen, naast een wat gedisciplineerde omgang met het Frans. Dat laatste is iets wat niet aan sopraan Eva-Maria Westbroek kan verweten worden.. Westbroek heeft een minstens zo krachtige stem als Fritz, maar wist ze veel verfijnder in te zetten. Met die heerlijke egale stem en een perfecte ademcontrole maakte ze van haar ballade 'Le Roi de Thulé' een van de hoogtepunten van de avond.

Ondanks de bedenkingen bevestigde deze uitvoering dat Gergiev zijn plaats aan de top waard is. Rekening houdend met de beperkte repetitietijd kan alleen maar vermoed worden dat dit concert nog gaat groeien naar gelang de tournee vordert...

Meer over Eva-Maria Westbroek, Burkhard Fritz, Ildar Abdrazakov, Günther Groissböck, Groot Omroepkoor, Rotterdams Philharmonisch Orkest olv. Valery Gergiev


Verder bij Kwadratuur

Interessante links
Agenda
Concertagenda
  • Geen concerten gevonden.