Op 17 september van het voorbije jaar verloor de muziekwereld alweer een prominent figuur. Dirigent Kurt Sanderling stierf twee dagen voor zijn 99e verjaardag in de Duitse hoofdstad en liet een niet zo heel uitgebreide discografie na, maar wel een ontzaglijke lijst met eretitels bij verschillende orkesten verspreid over de wereld. Zoals zo vele jonge dirigenten in het Duitsland van het interbellum moest Sanderling onder het nazi-regime vluchten vanwege zijn Joodse afkomst. Verschillende van zijn collega’s zochten hun heil in het beloofde land over de grote oceaan, maar Sanderling zakte af naar de Sovjet Unie en bouwde daar zijn carrière als dirigent verder uit. Hij mocht er vrij snel aan de slag en zou uiteindelijk met het Leningrad Philharmonisch Orkest een aantal belangrijke concerten geven, vooraleer hij in 1960 terug naar Oost-Duitsland afzakte. Kort daarop zou hij chef worden van de Staatskapelle Dresden en later volgen nog samenwerkingen met het gereputeerde Philharmonia Orchestra, het BBC Philharmonic (waarmee hij dit repertoire onder handen nam) en het Koninklijk Concertgebouw Orkest. In 2002 besloot Sanderling afscheid te nemen van het podium, maar dat de muziekwereld hem tot aan zijn dood hoog achtte, mag blijken uit het feit dat ICA Classics nog geen maand voor zijn overlijden deze dvd uitbracht.
In belangrijke mate zal Sanderling herinnerd worden omwille van zijn appreciatie voor het werk van Gustav Mahler. Daarnaast creëerde de dirigent in de Sovjet Unie nieuw werk van vooraanstaande (toen) eigentijdse componisten, zoals Shostakovich, waarmee Sanderling innig bevriend zou raken. De opname die de BBC in de Royal Albert Hall maakte tijdens de Britse Proms in 1988 laat echter niet Sanderlings affiniteit horen met het Russische symfonische repertoire. Wel is er een uitstekende ‘Das Lied von der Erde’, waaruit blijkt dat Sanderling Mahler inderdaad schitterend aanvoelde. Puur orkestraal laat Sanderling de muziek uit het binnenste van de partituur opborrelen. Nergens lijkt hij te streven naar een verhaal of een externe stuwing: die muzikale facetten lijken vanzelf aanwezig en het orkest moet alleen met zachte hand in de pas gehouden worden. Deze Mahler is er dan ook geen van dwingende keuzes, wat helaas ook een verwijt zou kunnen zijn aan het adres van Sanderling. De muziek blijft erg verinnerlijkt en doordat doorheen de eerste vijf delen geen enorme catharsis wordt beoogd, is het invers effect met het tergend mooie ‘Der Abschied’ als slotdeel niet verpletterend. Toch blijft dit een mooie versie van Mahlers spreekwoordelijke “symfonie voor stem en orkest”, zeker dankzij de twee goede solisten. Tenor John Mitchinson zong de partij al vaker en voelt er zich duidelijk vrij in, terwijl mezzo-sopraan Carolyn Watkinson, in feite vooral thuis in Barokmuziek, zich niet bedient van gesten en vindt aansluiting bij Sanderlings bescheiden, intieme en bovenal integere aanpak van de partituur.
In de vierde symfonie van Schumann treft men vervolgens eenzelfde matiging die Sanderling als dirigent kenmerkt. Extravaganza zijn niet aan de orde, hoewel de dirigent hier iets genereuzer met zijn orkest omspringt qua dynamiek en energie. Nog steeds is deze Schumann echter geen fauvistisch pareltje zoals bijvoorbeeld onder Chailly bij Decca, maar de pretentieloosheid en het sprekende gemak waarmee Sanderling de innerlijke glans van deze intense partituur blootlegt, is geweldig om te zien én te horen. Uiteraard zijn de Britse Proms natuurlijk geen ideale setting voor concerten: de eighties aankleding, met muzikanten in fel witte kostuums, en een op de achtergrond heen en weer schuifelend publiek zijn geen ideale componenten voor een muziek-dvd. Wie echter Sanderlings fluwelen Schumann en Mahler hoort, raakt sowieso verknocht aan deze uitgave. Bovendien komt de Mahler met Engelse ondertiteling, wat geen gering surplus is.
