Kwadratuur interview

Nee, het was allemaal eerst niet zo serieus bedoeld, maar nu er dan toch een release is, gaat zijn naam als een lopend vuurtje rond. Voor wie dacht dat de gilde van jonge Belgische beatknutselaars beperkt bleef tot Netsky: meet Pomrad.

De media-aandacht van zijn bekendere provinciegenoot heeft Adriaan van de Velde aka Pomrad vooralsnog niet, maar met een goed gevulde festivalagenda (o.a. Dour en KissMyAFF) en passages in Trix en AB lijkt het plots redelijk hard te gaan voor deze twintiger. Zijn ep ‘Vlotjes’ kan op een warm ontvangst rekenen, waarbij steevast referenties naar Hudson Mohawke, Rustie en Flying Lotus vallen. Niet ten onrechte, gelet op de verhakkelde en wringende beats die een continu spel aangaan met het verwachtingspatroon van de luisteraar.

Zelf kan van de Velde zich wel vinden in de vergelijking met de Warp-talenten, maar hoewel hij hun muziek best kan appreciëren, luistert hij er zelden naar. Gevraagd naar wat hem dan wel heel rechtstreeks beïnvloed heeft, wijst hij resoluut naar de hiphop van de jaren ’90. “Ik heb cassettes vol met radio-opnames van De Hop, het allereerste hiphop-programma op StuBru met Lefto en Krewcial. In die jaren pakte ik mijn radio-cassettespeler stiekem mee in mijn bed en luisterde met hoofdtelefoon. Vanaf ik iets leuk vond, nam ik het op.” Een andere invloed komt uit een heel andere, misschien zelfs wat onverwachte hoek: “Een vriend van mij merkte ooit eens op dat mijn muziek soms iets Zappa-achtig heeft. Terecht, denk ik. Die invloed heb ik al heel snel opgedaan toen mijn vader me in contact bracht met Zappa’s muziek.”

Foto: Ruben Van Eeckhout
Foto: Ruben Van Eeckhout
Verwacht bij van de Velde’s Pomrad echter geen rockend gitaarwerk of semiklassieke exploten, wel veel echo’s van r&b, funk, house en hiphop, versneden met veel humor. Zo passeren de dooddoeners als “Pomrad is in da house” of “Pomrad is de beste” met de glimlach de revue en is het stemmetje van Nelah, het negenjarige meisje dat in ‘Say What’ uitpakt met alle tekstuele clichés uit het r&b repertoire, niemand anders dan van de Velde zelf, maar dan danig opgevoerd en bijgeschaafd.

Toch beschouwt hij zijn muziek ondanks alle duidelijke verwijzingen niet als een parodie, noch als een eerbetoon. “Je kan het vergelijken met klassieke componisten. Elke componist maakt zijn eigen versie van alle muziek die voor hem is geweest. Dat is vandaag niet anders en zo gaat dat ook bij mij, denk ik. Klassieke componisten gebruikten in hun werk, soms zonder dat ze zich er zelf bewust van waren, allerlei melodieën uit de middeleeuwen, de renaissance of de volksmuziek. Of ze namen zelfs naar hartenlust andermans thema’s klakkeloos over in hun eigen composities. Bach en zeker Händel hebben dat vaak gedaan en Mozart gebruikte dan weer materiaal van Bach enzovoort. Er zijn tal van voorbeelden te vinden van componisten die dat opzettelijk of onvrijwillig deden en daar was uiteindelijk niets mis mee omdat ze een leuke melodie omtoverden tot een geniale compositie.”

Elitair

Zoals zijn muziek geen stijloefening is, zo is van de Velde niet de man om louter met laptop en samples te werken. Voor zijn producties mag hij dan gebruik maken van Ableton en Reaper, even goed is hij te horen op analoge en digitale keyboards, Rhodes en gitaren. Een vaste werkwijze is hem naar eigen zeggen vreemd. Hoe een nummer tot stand komt hangt af van wat de muziek brengt. “Als ik inspiratie heb, begin ik gewoon te werken en maak ik ideeën of kleine basistracks waarmee ik nog veel richtingen uitkan. Soms blijkt het iets te zijn wat in een live setting makkelijk speelbaar is en dan werk ik meer al “spelend”. In andere gevallen maak ik echt een track als productie, zonder na te denken over hoe ik het live zou brengen omdat dat op dat moment bijzaak is. Dan ben ik meer bezig met het zoeken naar een sound, met componeren en het zoeken naar een vorm. Vaak kan er op een of andere manier een live edit van gemaakt worden. Of soms werkt het omgekeerd, dan begin ik gewoon te jammen met mijn live-opstelling en kom ik op iets leuk dat enkel live kan gebruikt worden. Daar kunnen dan eventueel ook ideeën uit voortvloeien die leiden tot het producen van een track.”

Foto: Ruben Van Eeckhout
Foto: Ruben Van Eeckhout
Hier laat van de Velde meteen horen dat hij niet de zoveelste producer in de rij is. Waar die zich soms beperken tot het thuis creëren van de muziek om die daarna te promoten als dj, ziet van de Velde deze werkwijze niet zitten. “Ik ben geen dj, ik ben een muzikant. Ik vind dj'en wel leuk maar ik ga mij daar niet mee bezig houden. Er zijn genoeg goede dj’s en ik zit  veel liever achter een piano.”

Dat hij zo expliciet naar de (akoestische) piano verwijst, mag niet verbazen. Adriaan van de Velde studeerde jazz en lichte muziek aan het conservatorium in Antwerpen en trad op met een eigen jazzkwartet en met zijn funkband Nilfisq (met o.a. Bruno Vansina, Stijn Cools en Bert Cools). Van akoestische, “zuivere” jazz naar de hyperkinetische elektronica van Pomrad, het lijkt een grote stap, maar zo ziet van de Velde het zelf niet. “Pomrad is voor mij geen ommekeer of switch. Voor mij is deze muziek een soort van jazz-fusion, maar dan met een kleiner aandeel improvisatie en een groter aandeel productie. Als ik live speel, improviseer ik ook vaak, maar volgens een heel ander concept. Ik heb het ook niet zo voor termen als "zuivere" jazz. Dat heeft meteen iets elitair. Dat doet mij denken aan het conservatorium, waar jazz wordt aangeleerd op zo'n manier dat het uiteindelijk niets meer mee te maken heeft met de “ziel” van jazz, of wat jazz voor mij betekent: muziek die leeft, muziek ván het moment die óp het moment gemaakt wordt en waarin improvisatie de grootste of toch een heel belangrijke rol speelt.”

Bud Powell

Dat hij nu de jazz meer in de fusion ziet, betekent echter niet dat van de Velde de akoestische muziek achter zich heeft gelaten. Ook de klassieke jazztraditie heeft hij niet de rug toe gekeerd. Zeker wanneer hij achter een piano zit, laat hij die soms nog graag de bovenhand nemen. “Af en toe vind ik het erg leuk om eventjes bijvoorbeeld hele pure bebop te spelen, alsof ik Sonny Clark of Bud Powell ben: gewoon als oefening, maar ook omdat die muziek zo krachtig is. Weet je, toen was dát zuivere jazz, nu kan zuivere jazz ook heel anders klinken. Zuivere jazz zou ik dus definiëren als improvisatiemuziek van vandaag die fris en eigentijds is, die op een of andere manier spreekt, die leeft en die authentiek en karaktervol is. Onvermijdelijk zal die muziek gemaakt worden door mensen die goed weten waar ze vandaan komen en die hun geschiedenis kennen. Onzuivere jazz is voor mij een vervelende jamsessie in de Hopper waar virtuoos wordt gespeeld maar eigenlijk geen muziek meer wordt gemaakt.”

Foto: Ruben Van Eeckhout
Foto: Ruben Van Eeckhout
Toch focust zijn muzikale output zich momenteel vooral op Pomrad, wat niet wil zeggen dat het altijd zo moet blijven. “Pomrad is iets dat al lang in mij zat en het is slechts een van de dingen die ik graag doe. Omdat het muziek van nu is die bij een breder publiek aanslaat, ben ik daar op dit moment fulltime mee bezig, maar ik zou veel liever meer tijd hebben om bijvoorbeeld akoestische piano te spelen.”

Van de Velde wijst er op dat ook in zijn Pomrad-gedaante de “klassieke” jazz kan blijven doorschemeren, zij het dan op een verdoken manier, zoals in het nummer ‘Hot Rain’ waarvoor hij inspiratie vond bij John Coltrane. “In de breakdown en het sologedeelte gebruik ik de zogenaamde Coltrane changes, een akkoordenreeks die voor het eerst door John Coltrane werd gebruikt en die onder andere te horen is in het nummer ‘Giant Steps’.”

Filosoferen

Dat van de Velde het niet bij de piano zou houden, wisten ze op het conservatorium al langer. Zo speelde hij zijn eindexamen niet met een akoestische formatie, maar met de hoekig-haakse funkband Pudding OO. De ritmische complexiteit en het tegendraadse van Pomrad wist hij daar te bereiken in groepsverband, wat hem enthousiaste reacties van jury opleverde, ook van zijn leraar Erik Vermeulen, nog steeds een van de meest eigenzinnige en persoonlijke jazzpianisten die België rijk is. Dat Vermeulen iemand van de akoestische piano is, was tijdens van de Velde’s opleiding geen probleem. “Hij is inderdaad een man van de piano, maar ik heb nooit de indruk gehad dat hij daarom zo akoestisch zou denken. Voor mij was Erik een van de beste leerkrachten die ik ooit heb gehad. Ik heb bij hem eigenlijk nooit veel piano gespeeld, maar we hebben wel heel vaak diepgaand gefilosofeerd over muziek en naar muziek geluisterd en vaak hadden we het dan ook over elektronische muziek.”

Foto: Ruben Van Eeckhout
Foto: Ruben Van Eeckhout
“Als ik over muziek nadenk is het onderscheid tussen genres, periodes, instrumenten of culturen geen prioriteit. Heel het muziektheoretische en cultuurhistorische gedeelte is wetenschap die dient om op een meer abstracte manier over muziek te praten. Muziek blijft echter klank. Het is een manier om je uit te drukken, zoals elke kunstvorm dat is en Erik kon daar altijd heel interessante, leerrijke dingen over zeggen, over eender welke muziek en dus ook elektronische muziek. Ondanks het feit dat hij niet echt thuis is in die specifieke, bliksemsnel evoluerende muziekwereld.”

Cafépraat

Dat Van de Velde al langer met elektronische muziek in zijn hoofd en genen zat, belette niet dat hij tot maart 2011 wachtte om met Pomrad naar buiten te komen. Voor hem was het project eerst niet veel meer dan een grap, maar de reacties van enkele kennissen overtuigden hem om er meer mee te doen en zo verscheen in mei 2012 de ep ‘Vlotjes’ als de eerste release op het nagelnieuwe OohWee label. “Een aantal vrienden van mij hadden al lang het idee om iets rond nieuwe elektronische muziek te doen, maar dan lokaal en met artiesten van eigen bodem. Eerst was het cafépraat en een vage droom, maar toen ik met mijn muziek op de proppen kwam, zagen ze dat meteen als een mogelijkheid om het geheel te katalyseren en hebben ze hun eerste plaat met mij uitgebracht.”

Met de release kwamen ook de optredens in een stroomversnelling. Gewapend met keyboards, keytar, laptop en zijn eigen vervormde stem brengt van de Velde het Pomradrepertoire en meer op het podium. De reacties zijn ook hier goed, al blijft de muzikant zelf eerder kritisch. “Het live spelen van de muziek zoals ik het graag zou willen doen, is echt bijzonder moeilijk. Mijn live set begint stilaan vorm te krijgen maar ik moet nog veel groeien. Ik heb al enkele redelijk goede optredens gegeven, maar ik ben nog lang niet tevreden. Het publiek vindt het altijd wel erg goed, maar ik weet dat het nog een rommelboel is en dat het nog in z'n kinderschoenen staat. En dat ik veel in petto heb. Alleen is het erg moeilijk en hard werken en ben ik er nog lang niet.”

Meer over Adriaan van de Velde (Pomrad)


Verder bij Kwadratuur

Interessante links
Agenda
Concertagenda
  • Geen concerten gevonden.